موزه خرم آباد
موزه خرم آباد، موزه‌ها سبک زندگی گذشتگان و نیاکان را نمایش می‌دهند و ذهن گردشگر و بازدیدکننده را به روی ایده‌های جدید، باز می‌کنند تا بشر، بتواند آینده‌ای بهتر برای زندگی‌اش، رقم بزند.
موزه مردم شناسی
موزه فلک‌الافلاک یا موزه قلعه یا موزه دژ شاپورخواست یکی از موزه‌های مردم‌شناسی استان لرستان است. این موزه در قلعه فلک‌الافلاک قرار دارد و در دوره پهلوی با قرار دادن برخی مدارک فرهنگی فعالیت خود را آغاز کرد، اما پس از انقلاب ۱۳۵۷ فعالیت آن متوقف شد. موزه پس از جنگ ایران و عراق و در سال ۱۳۶۷ فعالیت خود را از سر گرفت.موزه قلعه بین سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۷ به علت نبود امکانات نگهداری استاندارد تعطیل بود. این موزه ۱۲ ویترین دارد که هر ویترین ۵۰ اثر تاریخی را به نمایش می‌گذارد. بخش مردم‌شناسی موزه قلعه در سال ۱۳۸۱ افتتاح شد و دارای ۱۲ سالن است که آداب و رسوم مردم لر و لک را به نمایش می‌گذارد.
موزه مردم شناسی خرم آباد ۱۲ سالن دارد. موضوعات متنوعی در سالنهای این موزه به نمایش گذاشته شده است. بطور مثال وسایل قدیمی برای ایجاد روشنایی، لباس های سنتی زنان و مردان لر، وسایل کشاورزی مورد استفاده در گذشته که تماشای آن ها هر بیننده ای را مجذوب خود میکند. به گفته بازدید کنندگان، وجود عکس هایی از مناظر طبیعی و مردمان لر این استان بسیار خاص و جالب توجه است.
در قسمت دیگری از این موزه، وسایل روزمره مورد استفاده مردمان آن زمان وجود دارد. برخی از این وسایل منحصر بفرد و زیبا هستند. حتی لباس های سنتی قدیمی هم با تنوع پارچه هایی که دارند، در موزه مردم شناسی خرم آباد دیده میشود.
علاوه بر آن انواع مراسم متداول آن زمان بطرز جالبی در این موزه بازسازی شده، مانند مراسم ازدواج در ساکنین لر به همراه سازهایی که مورد استفاده بوده، نوع غذاهای مرسومی که با جزییات مشخص شده است.
موزه باستان شناسی خرم آباد
این موزه در تالارهای شمالی و غربی پیرامون حیاط دوم قلعه فلک الافلاک واقع در خیابان امام (ره) – دوازده برجی خرم آباد راه اندازی گردیده است. در موزه مجموعه ای از سفالینه های دوره های مختلف تاریخی و پیش از تاریخ و نیز اشیاء نفیس تاریخی و فرهنگی از جمله اشیاء کلماکره به نمایش درآمده است.
این موزه ۱۲ ویترین دارد که هر ویترین ۵۰ اثر تاریخی را در معرض دید عموم قرار داده است. مهمترین آثار تاریخی به نمایش گذاشته شده در این موزه، آثار کشف شده و باقیمانده از غار کلماکره است که مربوط به دوره هخامنشی و قبل از آن است.
بیش از ۱۲ هزار شی تاریخی در این موزه باستان شناسی خرم‌آباد وجود دارد. جالب این است که این موزه از وسایل مورد استفاده مردم در زندگی حقیقی استفاده کرده و آنها را بطور مناسبی در ویترین چیده است، به همین علت هنگام بازدید یک حس حقیقی زندگی در بیننده القا میگردد.
موزه حیات وحش لرستان
موزه‌ی حیات‌وحش خرم آباد جزو موزه‌های طبیعی برتر کشور است که در زمینی حدود 2 هزار متر طراحی شده و موجودات طبیعی از قاره‌ها و کشورهای مختلف در آن نگهداری میشود که در نوع خود منحصربه‌فرد است. در این موزه جانواری از دوره‌های مختلف زمین‌شناسی نیز دیده میشود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان، گفت: استان بیش از ۱۱ هزار شیء تاریخی – فرهنگی و بیش از ۵۰۰۰ اثر تاریخی شناسایی‌شده دارد که نشان دهنده جایگاه مهم لرستان در میراث فرهنگی کشور است.
سید امین قاسمی، در نشست تخصصی گرامیداشت هفته میراث فرهنگی، اظهار کرد: شعار امسال هفته میراث فرهنگی، قدرت موزه‌هاست.
وی با اشاره به اینکه موزه‌ها ابزارهای مهمی برای تبادل فرهنگی، غنی‌سازی فرهنگی، توسعه و صلح بین‌الملل هستند، عنوان کرد: موزه‌ها این قدرت را دارند که محیط پیرامون ما را متحول کنند.
قاسمی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان، گفت: موزه‌ها مکان‌های مهم فرهنگی برای نمایش اکتشافات بشریت هستند.وی تصریح کرد: غنی‌ترین گنجینه اشیاء تاریخی غرب کشور در لرستان، قرار دارد.
قاسمی عنوان کرد: در لرستان ۱۱ موزه فعال وجود دارد؛ مجموعه تاریخی قلعه فلک‌الافلاک خرم‌آباد به مدت ۱۳ سال است که در فهرست موقت ثبت جهانی قرار دارد.
قاسمی ادامه داد: تلاش‌های فراوانی را انجام داده‌ایم تا قلعه تاریخی فلک‌الافلاک به عنوان اثر جهانی، ثبت دائم بشود و این کوشش‌ها، تداوم دارد تا همه عرصه حریم قلعه تحت تملک سازمان میراث فرهنگی قرار گیرد تا هرچه سریعتر، ثبت جهانی قلعه، محقق شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان افزود: ساختمان موسوم به باشگاه افسران نیز که متعلق به دوره‌ی پهلوی اول است براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده به موزه‌ی سکه و مفرغ، تبدیل خواهد شد.
وی اظهار کرد: ساختمان تاریخی سربازخانه نیز به‌زودی به موزه‌ی مردم‌شناسی و باستانشناسی، تبدیل میشود.
تماشای موزه های تاریخی مردم شناسی و باستان شناسی مسیری پر رمز و راز از گذشتگان دور لرستان تا امروز است که در مقابل چشمان هر ببیننده ای تداعی می شود.
موزه های تاریخی در دنیای نوین، روایتگر دورانی از تاریخ و فرهنگ،آداب و سنن جوامع بشری هستند که بازدید از این مکان ها رازهای سربه مهر و گاهی زندگی فراموش شده گذشتگان را برای بازدیدکنندگان روایت می کند.
موزه ها علاوه بر اینکه در آگاهی تاریخی نقشی عمده دارند، نمایانگر ارزش های قومی و ملی هستند و تاریخ و غنای فرهنگی هر قوم و ملتی را برای نسل امروز و آیندگان ترسیم می کنند.
در حالی که موزه ها به عنوان نمایشگاهی از داشته های تاریخی، فرهنگی، هویتی و ادبی هر ملت، اهمیت بسزایی در ترسیم چهره ملی و بین المللی آن ملت و معرفی هویت تاریخی آنها دارند زیر ساخت قابل توجهی نیز برای توسعه گردشگری و رونق این صنعت در استان های مختلف ایران با توجه به ظرفیت های موجود محسوس می شوند.
استان لرستان به دلیل پیشینه تاریخی کهن و بهره مندی از آیین و سنن کهن، علاوه بر ظرفیت موزه های طبیعی و اشیا از موزه های باستان شناسی و مردم شناسی نیز بهره مند است که این ظرفیت ها، داشته خوبی برای رونق گردشگری استان به شمار می روند.
این در حالی است که با وجود اینکه اشیای تاریخی دیار کهن لرستان همچون اشیای فرغی و سفالی آن در موزه های ملی و بین المللی به معرض نمایش در آمده اما استان از این ظرفیت های قابل توجه در زمینه فرهنگی و تاریخی تاکنون به خوبی استفاده نکرده است.
۱۲ موزه در لرستان فعال است
مسوول موزه های لرستان گفت: امروز ۲۸ اردیبهشت ماه روز جهانی موزه نام گرفته و در این راستا بازدید از موزه های استان رایگان است و کارشناسان و نهباستان شناسان برای معرفی و توضیحات لازم آماده راهنمایی و پاسخگویی به بازدیدکنندگان هستند.
عزیز پیر محمدی اظهار داشت: اکنون موزه های محیط زیست و آموزش و پرورش موزه های مردم شناسی و باستان شناسی قلعه تاریخی فلک الافلاک در سطح استان فعال و همچنین موزه های آخوند ابو(زبان و گویش)، و موزه های شهرستان های الیگودرز، دلفان و کوهدشت نیز در استان آماده بازدید هستند.
وی ادامه داد: موزه ی قلعه فلک الافلاک هرساله از محل اعتبارات ملی مرمت و تامین اعتبار می شوند و اکنون نیز مرمت ۲ فاز از موزه های فلک الافلاک تکمیل شده است و فاز سوم این مرمت ها نیز در راستای نوسازی سیستم برق رسانی با استفاده از فناوری روز دنیا و دوربین های حفاظتی، طی روزهای آینده آغاز می شود.
موزه های لرستان در حال ساماندهی و مطالعه هستند
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان نیز گفت: اکنون ۲ موزه باستان شناسی و مردم شناسی در قلعه تاریخی فلک الافلاک خرم آباد، و موزه تاریخ طبیعی خرم آباد فعال هستند.
وی با بیان اینکه اشیای گنجینه قلعه تاریخی فلک الافلاک به دلیل حجم زیاد به صورت دوره ای نمایش داده می شوند ادامه داد: همچنین مرمت موزه قوم لک در خانه تاریخی قلعه مظفری خرم آباد انجام شده است.
بهاروند افزود: در این راستا طرحی برای موزه قوم لک ارایه شد و دکور و محتویات داخل موزه توسط مشاور اجرا شده و در حال حاضر در مرحله تکمیل محتویات و اشیاء است.
توسعه موزه های لرستان نیاز ظرفیت های تاریخی این استان است
بهاروند همچنین گفت: با مکاتبات انجام شده با وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در راستای توجه به ظرفیت های اشیای تاریخی موجود ، تلاش می شود ظرفیت موزه های استان را افزایش داد و بتوان موزه قلعه را به جای بهتری انتقال داد.
وی با تاکید بر اینکه اشیای تاریخی قلعه فلک الافلاک باید در موزه استاندارد و مجهزتر به نمایش درآید افزود: در این راستا اقداماتی انجام شده است که بناهای تاریخی در عرصه قلعه فلک الافلاک با شرایط بهتر و استانداردهای ابلاغی وزارتخانه مرمت شوند.
بهاروند همچنین اضافه کرد: لرستان نیازمند اعتبار و احداث موزه متمرکز و استاندارد در مرکز استان جهت تفکیک اشیای مفرغی و سنگی است تا در این موزه گنجینه و آزمایشگاه پیش بینی و به ظرفیتی بزرگ برای استان تبدیل شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر رویکرد وزارتخانه، راه اندازی موزه ها در بناهای تاریخی می باشد که در این راستا سالیانه ساماندهی و مرمت بناهای تاریخی در اولویت قرار گرفته است.
هیچ شی تاریخی از لرستان به دلیل کمبود موزه به استان های دیگر ارسال نشده است
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان همچنین گفت: در موزه قلعه تاریخی فلک الافلاک آزمایشگاه مجهزی وجود دارد.
بهاروند اظهار داشت: به هیچ وجه اجازه از بین رفتن هویت استان و اشیای تاریخی داده نمی شود و سعی بر نمایش تمام اشیای تاریخی استان است که در این راستا با برپایی نمایشگاه ها، تهیه کتابچه ها و بروشور در نمایش هر چه بیشتر آثار تاریخی لرستان تلاش می شود.
وی افزود: در سامانه جام، برهه تاریخی و ساختار شکلی تمام اشیای تاریخی ترسیم و مشخص می شود و هیچ شی تاریخی در قلعه ناشناخته نمی ماند.
