نشانه‌های انسان‌ نئاندرتال در غار کلدر خرم‌آباد پیدا شد

محقق و پژوهشگر موسسه دیرین بوم‌شناسی و تکامل اجتماعی بشر گفت: انسان‌های نئاندرتال (نخستین) در غار کَلدر (kaldar) یافت شده است.

به گزارش  ایسنا، دکتر «بهروز بازگیر» در سمینار علمی آخرین دستاوردهای باستان‌شناختی غار کلدر خرم‌آباد (نزدیک روستای قلعه‌سنگی) در زمره نخستین زادگاه‌های انسان هوشمند در غرب قاره آسیا که به همت مرکز تخصصی فرهنگ و ادبیات بومی زاگرس جهاد دانشگاهی لرستان برگزار شد، اظهار کرد: پرداختن به کاوش‌های باستان‌شناسی پرداختن به موضوعی فرا ملی بوده و جغرافیایی که وجود دارد نیاز به پیش زمینه‌هایی است.

وی با بیان این‌که پارینه‌سنگی در کشور و به تبع استان کمتر شناخته شده است، گفت: در این رابطه کمتر بررسی و مطالعه شده و نیاز به کار بیشتری است.

بازگیر با اشاره به کاوش‌های غار کلدر تصریح کرد: در استان غارها و پناهگاه‌های زیادی داریم اما در کاوش‌های خود متوجه پتانسیل‌های غار کلدر در این رابطه شدیم، همچنین در غار قمری نیز آثاری یافت شده است.

بازگیر یادآور شد: پیش از مطالعه این غار تمام مطالعات انجام شده روی تعداد زیادی از محوطه‌ها قدمتی بیش از ۴۰ تا ۴۳ هزار را نشان نمی‌دهند و تمامی شواهد به دست آمده در رابطه با انسان هوشمند بیش از این نیست.

این محقق باستان‌شناسی ادامه داد: گمانه‌زنی در غار کلدر منجر به کشف پتانسیل وجود انسان‌های هوشمند شد و در یک گمانه یک متر در یک متر توانستیم به لحاظ فنی به لایه‌ای که انسان‌های هوشمند در آن زندگی می‌کردند دست یابیم.

وی با بیان این‌که در غار کلدر تنها از نظر تاریخ انسان‌های هوشمند مهم نیست، افزود: شواهدی دال بر وجود انسان‌های نئاندرتال نیز در غار یافت شده که شامل ابزارهای دست‌ساز ویژه شکار است که به لحاظ باستان‌شناسی این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است.

بازگیر ادامه داد: در این غار نه تنها قدمت انسان‌های هوشمند را قدیمی‌تر یافتیم بلکه شواهد فرهنگی نئاندرتال را نیز کشف کردیم و مشخص شد که قدمت دره خرم‌آباد خیلی بیشتر است به طوری که می‌توانیم ادعای نخستین زادگاه بشر را در غرب آسیا داشته باشیم.

این پژوهشگر با بیان این‌که این کشفیات آنطور که شایسته است در استان و ایران شناخته نشده است، گفت: در لایه‌های کلدر 7 تاریخ به دست آمد که لایه چهارم مربوط به انسان‌های هوشمند است. مهمترین لایه مربوط به ۵۴ هزار و ۴۰۰ سال پیش بوده که در کف لایه تاریخی پارینه‌سنگی جدید یافت شده است.

وی این غار را دارای پتانسیل بالایی برای مطالعات میکروسکوپی دانست و گفت: میکروسکوپ‌های الکترونی و محیطی مواد تشکیل‌دهنده اجسام و میزان آنها را نشان می‌دهند و توانایی بالایی در بحث مطالعات پارینه‌شناسی دارند.

بازگیر از کشف قدیمی‌ترین شواهد استفاده از قیر طبیعی در این غار خبر داد و افزود: برای قرار دادن سرنیزه بر روی دسته از مواد چسبناکی می‌بایست استفاده می‌شد که این ماده قیر بوده است، همچنین در چند نقطه اطراف غار قیر طبیعی پیدا شده که با لکه‌های سیاه رنگ روی سرنیزه‌ها یکی است.

این باستان‌شناس با بیان این‌که نئاندرتال‌ها منابع خود را خوب می‌شناخته‌اند، ادامه داد: در پارینه‌سنگی رفتارهای فسیل شده مورد مطالعه قرار می‌گیرند و در علم باستان‌شناسی از مرحله انشانویسی خارج شده‌ایم. پیدا کردن رفتارهای فسیل شده علمی چند رشته‌ای و میان‌رشته‌ای بوده و به علوم زیادی وابسته است.

وی خاطرنشان کرد: با مطالعه فسیل پستانداران کوچک توانستیم شرایط آب و هوایی و اقلیمی خرم‌آباد را کشف کنیم و دریابیم که در چه آب و هوایی زندگی کرده‌اند.

بازگیر با بیان این‌که باید کاوش‌های بیشتری صورت بگیرد، اظهار کرد: در این راستا نیاز به آگاهی رساندن به مردم داریم و یکی از اقداماتی است که در راستای این پروژه باید انجام شود. همچنین باید زیرساخت‌های اولیه ایجاد شود چراکه درخواست دادن یک محوطه به عنوان زیرساخت جهانی بدون مقدماتی امکان پذیر نیست.

این پژوهشگر گفت: کسی که در یونسکو باید از این طرح دفاع کند باید بتواند بگوید که چه پتانسیل‌هایی هست و چه کارهایی انجام شده است و فراهم آمدن این ظرفیت‌ها نیازمند آگاهی رسانی به مردم و مسئولین است.

وی با بیان این‌که این کار نیازمند بوروکراسی اداری نیز هست، ادامه داد: برای معرفی غار کلدر پلان موقتی آن را ارائه داده‌ایم و اعتبار زیادی نیاز دارد. باید زیرساخت‌هایی از جمله مرکز مطالعاتی پارینه‌سنگی و پارک موزه فراهم شود که در صورت اجرایی شدن حدود ۱۱۰۰ شغل به وجود می‌آید.

بازگیر با بیان این‌که به لحاظ اقلیمی شرایط زیست برای انسان و سایر موجودات فراهم بوده است، گفت: در ابزارهایی که از غار کلدر به دست آمده حدود ۳۳ درصد آنها سرنیزه بوده که قبل از آن بیشترین آمار مربوط به یک محوطه بوده که تنها ۲۵ درصد یافت شده است.

این باستان‌شناس یادآور شد: در دوران غارنشینی انسان‌ها برای شکار مهاجرت می‌کردند و به مناطق خوش آب و هوا و مناسب کوچ می‌کرده‌اند.

وی در رابطه با وجود آثار شهرنشینی در دره خرم‌آباد گفت: تپه ماسور می‌تواند اطلاعات زیادی در این رابطه به ما بدهد چراکه فضای زیادی دارد و از یک روستا بزرگتر است. در جواب اینکه آیا شهرنشین بوده‌ایم یا خیر، نیازمند مطالعات بیشتری است.

بازگیر در رابطه با ابزارهای پیدا شده از غار کلدر گفت: ابزارهای شاخص یافت شده در غار مشابه ابزار کشف شده در اروپاست و مشخص می‌شود که این دانش از زاگرس به آنجا انتقال یافته است و حدود ۱۱ هزار سال طول کشیده که انسان‌های هوشمند به اروپا رفتند.

این باستان‌شناس خاطرنشان کرد: در این رابطه نیاز به بررسی بیشتری هست و به دنبال بررسی فسیل‌های انسانی از طریق DNA هستیم. در همین راستا درنظر داریم روی استخوان‌ها مطالعه بیشتری داشته باشیم.
وی با اشاره به ثبت جهانی غار کلدر یادآور شد: با این کار حداقل سالی دو میلیون یورو می‌توانیم اعتبار از یونسکو جذب کنیم و از هیئت‌های پژوهشی که دعوت می‌شوند هزینه دریافت کرد که در نهایت منجر به رونق اقتصادی و اشتغالزایی منطقه می‌شود.   96/6/3