پل گپ؛ظرفیتی مغفول در دل شهر خرم آباد
به گزارش خبرگزاری فارس از خرم‌آباد، پل‌ها همواره در طول تاریخ نقش مهمی در برقراری ارتباط بین مردمان داشته‌اند و از این جهت است که حکومت‌های مختلف بسیاری همواره سعی کرده‌اند به طور مطلوب و موثری از این امکان بهره ببرند.
علاوه بر این با مرور زمان و تاریخی شدن پل‌ها، ظرفیت ویژه‌ای برای گردشگری در فضای محصور پل‌ها به وجود آمد به‌نحوی‌که سالیان اخیر شاهد بازدید گردشگران داخلی و خارجی بسیاری از این یادگاران دوران‌های گذشته هستیم.
بدون شک لقب پایتخت پل‌های تاریخی کشور شایسته لرستان است چرا که بیش از 100 پل تاریخی منحصربه‌فرد همچون نگینی انگشتری بر تارک این استان درخشیده و آن‌را از هم‌جوارانش متمایز ساخته است.
وجود پل‌هایی که هر کدام از دورانی به جا مانده و هر طاق‌اش معماری ایرانی سالیان دوری را به دوش کشیده می‌تواند دل هر بیننده‌ای را بفریبد و عبرتی از گذشتگان را پیش چشم آیندگان جلوه دهد.
به نظر می‌رسد کمترین حقی را که می‌توان برای این جاذبه‌های انحصاری ادا کرد ثبت جهانی و تلاش در جهت معرفی بیش از پیش آن‌ها به جهانیان است چرا که تنها آثار گذشتگان موجود در یک سرزمین به خوبی می‌تواند ریشه و هویت یک ملت و یک قوم را به اثبات برساند و از دستبرد تاریخ یک جامعه جلوگیری کند.
از جمله پل‌های بریادگار مانده از دوران صفوی در شهرخرم‌آباد، پل صفویوده که در بین مردم به پل گپ(بزرگ) مشهور است، پلی که این روزها با طولی بیش از 350 متر و 22 چشمه طاق بیش از آنکه جاذبه گردشگری تلقی شود مسیری برای عبور شهروندان و تردد وسایل حمل‌ونقل به حساب می‌آید.
پل صفوی این روزها حال ناخوشی دارد، آجرهای برخی از طاق‌ها گویی از غصه بی‌توجهی از جای کنده شده و پایه‌های برخی دیگر نیز لغزنده‌تر و سست‌تر از گذشته به حیات خود ادامه می‌دهند.
در حالی‌که جوامع توسعه یافته یکی از فاکتورهای پیشرفت را وجود همین جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی می‌دانند و در جهت تحقق این مهم دست به ساخت سازه‌های مصنوعی با قابلیت جذب گردشگر می‌زنند اما گویا مسوولان لرستانی تا کنون به قدرت داشته‌های استان ایمان نداشته‌اند چرا که بسیاری از ظرفیت‌های ناب آن مغفول و مهجور مانده است.
بسیاری از کارشناسان بر این عقیده‌اند که در صورن مرمت پل گپ و احیا آن و همچنین آزادسازی آن می‌توان همانند پل خواجو از ظرفیت پل گپ در جذب گردشگر بهره‌مند شد.
اما این در شرایطی است که در سالیان اخیر پل گپ مورد کم توجهی قرار گرفته و امروز بیش از هر زمانی نیازمند توجه است.
از طرف دیگر اهل کسبه مجاور پل نیز شرایط ناایمنی را تجربه می‌کنند، شرایطی که بر اثر قدمت بالا و همچنین تردد وسایل نقلیه سنگین، جان افراد را به خطر انداخته و هر آن ممکن است فاجعه بزرگی روی دهد.
انتقاد از مسوولان جهت بلاتکلیفی ایجاد شده برای کاسبان حریم پل صفوی
در همین راستا یکی از کاسبان مجاور پل که ترک‌های مغازه‌اش گویی نشان از دل پر درد او دارد در گفت‌وگو با فارس، اظهار کرد: بر اثر تردد بیش از حد وسایل نقلیه سنگین سقف و دیواره‌های کناری مغازه‌هایمان ترک برداشته است.
وی خاطرنشان کرد: اوایل مهرماه سال گذشته بود که مسوولی از میراث فرهنگی به منظور آزادسازی حریم پل و همچنین قلعه فلک‌الافلاک به ما مراجعه و از ما درخواست کرد که مدارک و اسناد مغازه‌ها را به اسم میراث فرهنگی ثبت کنیم.
محسن شعبان با بیان اینکه هر کدام از کاسب‌ها مبالغی در حدود 2 میلیون تومان برای کارشناسی واریز کردند، افزود: با وجود اینکه سرقفلی‌های مغازه را نیز به اسم میراث ثبت زدیم اما متاسفانه کاری انجام نشد.
فروشنده قاب‌های مجلسی بیان داشت: بهانه میراث آن بود که بودجه آزادسازی حریم به سپاه واگذار شده چرا که در اولویت قرار داشته و ما بایستی تا تامین اعتبار بعدی منتظر بمانیم.
وی با انتقاد از مسوولان جهت بلاتکلیفی ایجاد شده برای کاسبان، یادآور شد: در حال حاضر به دلیل اینکه مغازه‌دار نمی‌داند آینده پیش روی‌اش چیست لذا اقدام به آوردن جنس جدید نکرده و همچنان بلاتکلیف مانده است.
شعبان اظهار داشت: میراث فرهنگی نه املاک را خریداری می‌کند و نه اجازه می‌دهد که مغازه‌هایمان را بازسازی کنیم، ترک‌های دیوار روزبه‌روز بیشتر می‌شود و اگر برای مشتری اتفاقی بیفتد چه کسی پاسخگو خواهد بود.
دیوار مغازه‌ها در حال تخریب است و مسوولان اقدامی انجام نمی‌دهند
دیگر مغازه‌دار خرم‌آبادی 25 سال است که در جوار پل صفوی به تامین معشیت برای خانواده خود می‌پردازد، وی با ابراز گلایه‌مندی از بلاتکلیفی که برای تخریب یا بازسازی مغازه‌اش ایجاد شده در گفت‌وگو با فارس گفت: متاسفانه مسوولان هیچ اقدام موثری برای آزادسازی حریم پل انجام نمی‌دهند.
وی خاطرنشان کرد: قدمت پل صفوی خرم‌آباد با پل خواجو اصفهان برابری می‌کند اما شاهدیم که امروز پل خواجو چه ظرفیت خوبی برای گردشگری اصفهان محسوب می‌شود.
مقدم با بیان اینکه اکثر مغازه‌های مجاور پل قدمتی 70 ساله دارند، گفت: دیوار مغازه‌ها در حال تخریب است و هر لحظه ممکن است برای فروشنده و یا خریدار اتفاقی بیفتد.
این فروشنده ادامه داد: متاسفانه اجازه هیچ‌گونه بازسازی به ما داده نمی‌شود و مسوولان نیز اقدامی در این راستا انجام نمی‌دهند.
وی با ابراز اینکه هشت ماه است که سرقفلی‌های مغازه را به اسم میراث فرهنگی ثبت کرده‌ایم اما همچنان بلاتکلیف مانده‌ایم، گفت: انتظار می‌رود مسوولان هرچه زودتر نسبت به آزادسازی حریم پل و قلعه اقدام کنند و ما را از بلاتکلیفی خارج کنند.
مقدم افزود: با آزادسازی حریم و تبدیل آن به پیاده‌رو نه تنها شهر از زیبایی دوچندانی برخوردار می‌شود بلکه برای چندنفر نیز به واسطه فضای گردشگی اشتغال ایجاد می‌شود.
منتظر ابلاغ سهمیه جدید برای آزادسازی حریم پل هستیم
در همین راستا مسوول حقوقی و املاک اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری لرستان در خصوص آخرین اقدامات انجام شده برای آزادسازی حریم پل صفوی در گفت‌وگو با فارس، اظهار کرد: اکثر مغازه‌های در حریم پل فاقد سند بوده و تنها دارای سرقفلی هستند.
وی خاطرنشان کرد: در حال استعلام گرفتن از شهرداری برای تعیین تکلیف اسناد مغازه‌ها هستیم چرا که ظاهرا برخی مغازه‌ها متعلق به شهرداری است.
محمودرضا مرادی با بیان اینکه تا قبل از توافق با سپاه میراث قصد تملک املاک حریم پل را داشت، افزود: بودجه موردنظر بنا بر اولویت به سپاه داده شد و منتظر ابلاغ سهمیه جدید برای تحقق این امر هستیم.
مسوول حقوقی و املاک اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری لرستان ادامه داد: همچنان پیگیر کارهای مربوط به آزادسازی هستیم و در صورت تامین اعتبار مجددا عملیات تملک و آزادسازی از سر گرفته می‌شود.
مرمت پل صفوی به‌زودی، آزادسازی شاید وقتی دیگر
در همین راستا مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری لرستان در گفت‌وگو با فارس، اظهار کرد: اعتبار لازم برای مرمت و بازسازی پل صفوی دریافت و برآورد آن نیز انجام شده است.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر هماهنگی‌های اداری انجام شده و در مرحله انتخاب پیمانکار هستیم و به زودی عملیات مرمت پل صفوی شروع می‌شود.
ثبت جهانی 100 پل تاریخی لرستان در سال 2020
سید امین قاسمی با بیان اینکه پل‌های تاریخی استان هم‌اکنون در مرحله ثبت موقت جهانی قرار گرفته‌اند، افزود: ایران برای هر سال جهت ثیت جهانی آثار تاریخی تنها یک سهمیه دارد و تمام تلاش خود را کردیم و قول آن را نیز گرفتیم که 100 پل تاریخی لرستان در سال 2020 یا 2021 ثبت جهانی شوند.
این مسوول با ابراز اینکه در تلاش هستیم شرایط این مهم را تحقق بخشیم، گفت: هزینه خریداری مغازه‌های حریم پل بالا بوده و لذا به مرور زمان این کار انجام می‌شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر اعتباری برای تملک و آزادسازی پل صفوی وجود ندارد اما عملیات بازسازی و مرمت آن با همکاری پلیس راهنمایی رانندگی به زودی انجام خواهد شد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری لرستان با ابراز اینکه استان غنی از جاذبه‌های گردشگری و تاریخی است، یادآور شد: اما ایجاد و توسعه زیرساخت نیازمند اعتبار است.
قاسمی اظهار داشت: در زمان مدیریت گذشته مبلغی به سپاه در جهت تخلیه حریم قلعه داده شده است و چون سپاه در عرصه بوده اولویت اول ما نیز عرصه است و بعد حریم.
حل مشکل ترافیکی راهکار نخست حفاظت از پل صفوی
در همین راستا معاون عمرانی استانداری لرستان با بیان اینکه پل صفوی یکی از آثار تاریخی استان بوده که حفظ آن بسیار ارزشمند است، در گفت‌وگو با فارس اظهار کرد: متاسفانه به دلیل مشکلات ترافیکی سالیان سال است که از پل صفوی به عنوان یک مسیر تردد استفاده می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: این تردد برای سازه پل خطرناک است، ضمن اینکه در مقاطعی نیز سیلاب آسیب‌هایی را به پایه‌های پل وارد کرده است.
احمد مرادپور با بیان اینکه اگر بخواهیم از پل حفاظت کنیم ابتدا می‌بایست مشکل ترافیکی آن را حل نمود، گفت: سپس در مراحل بعد مشکل سیلاب و آزادسازی آن را بایستی رفع کرد.
این مسوول ادامه داد: مدیریت ارشد استان حل مشکل ترافیکی پل صفوی را در اولویت برنامه‌های اصلی خود قرار داده است، به‌نحوی‌که دستور داده شده جایگزین این پل، مسیرهای ترددی برای عبور ازعرض رودخانه فراهم شود.
وی از شناسایی سه محل برای جایگزینی مسیر تردد پل صفوی خبر داد و افزود: در حال حاضر نقشه دو پل آماده شده و مراحل انتخاب پیمانکاردر دست اقدام است و ظرف مدت یک هفته آینده عملیات اجرایی این دو پل شروع می‌شود.
معاون عمرانی استانداری لرستان یادآور شد: اگر پل‌ها به بهره برداری برسند به طور کامل تردد بر روی پل صفوی قطع خواهد شد و پل از ضربات دینامیکی که ماشین‌آلات به آن وارد می‌کنند نجات پیدا خواهد کرد.
مراکز تفریحی در بالا و پایین دست پل ایجاد می‌شوند
مرادپور با ابراز اینکه امکان ساماندهی مراکز تفریحی در بالادست پل نیز وجود دارد، گفت: مشاور وزیر راه و شهرسازی در حال انجام مطالعات است که مکان‌های تفریحی در بالا و پایین پل ساماندهی شوند.
وی اظهار داشت: طراحی‌ها انجام و نقشه‌ها نیز آماده شده و در صورت مصوب‌شدن نقشه، عملیات اجرایی به مرور انجام خواهد شد.
پل صفوی سنگ‌فرش و پیاده‌رو می‌شود
این مسوول با بیان اینکه پل صفوی با احداث دو پل جایگزین سنگ‌فرش و به پیاده‌رو تبدیل می‌شود، خاطرنشان کرد: در بالا و پایین پل با توجه به آبی که وجود دارد آب نماهایی را ایجاد می‌کنیم تا شهروندان به عنوان یک جاذبه تفریحی از آن استفاده کنند.
معاون عمرانی استانداری لرستان بیان داشت: تلاش می‌شود در نوروز 98 یک جاذبه گردشگری خوبی در منطقه پل صفوی را برای شهروندان و همچنین گردشگران شاهد شویم.
مرادپور از تامین اعتبار موردنیاز برای انجام احداث پل و زیباسازی خبر داد و افزود: اعتبار به مرور به مجموعه تزریق خواهد شد و مرحله به مرحله اقدامات عمرانی انجام خواهد شد.
آزادسازی حریم پل صفوی در انتظار تامین اعتبار
وی تصریح کرد: به مدیرکل دفتر فنی تاکید شده که پیمانکارانی انتخاب شوند که در این زمینه صاحب ایده و تجربه باشند، ضمن اینکه با توجه به کمبود منابع، تمکن مالی و ماشین‌آلاتی نیز داشته و خیلی در انتظار بودجه دولتی نباشند.
معاون عمرانی استانداری لرستان از لزوم تامین اعتبار برای آزادسازی و تخریب مغازه‌های حریم پل گفت و یادآور شد: به طور جدی پیگیر این کار هستیم.
بنا بر این گزارش اگرچه بر روی نقشه برنامه‌های خوبی در جهت زیباسازی و آزادسازی بالا و پایین دست پل صفوی طراحی شده اما بایستی منتظر ماند که همت مسوولان در عملی‌کردن این برنامه‌ها تا چه اندازه مفید واقع می‌شود. 97/2/29
