خانه های تاریخی خرم آباد

 سرزمین کهن لرستان از هزاره‌های گذشته، محل پیدایش تمدن‌ها و کهن شهرها بوده و آثار بر جا مانده تاریخی در محدوده این استان (فیلی، بختیاری، جنوبی و سرزمین‌های پیرامونی آن) گواه روشنی است  که خرم‌آباد نام یکی از شهرهای کهن در این محدوده است و در دل دشت و دره‌ای تاریخی به همین نام واقع شده است.

خرم‌آباد به عنوان پایتخت حکمرانی اتابکان لر کوچک، والیان لرستان فیلی و مرکز استان لرستان فعلی، ده ها اثر و یادگار تاریخی گران‌بها از دوره های دور و نزدیک (پیش از تاریخ، ساسانیان، سلجوقیه، صفوی و قاجار ) را چون نگینی گران‌بها در دل خود به یادگار دارد.

عمده‌ این آثار و بناها در محدوده یک بافت کهن و بسیار ارزشمند به نام «بافت تاریخی» شهر خرم‌آباد، قرارگرفته‌اند.

بافت تاریخی شهر خرم‌آباد به مساحت ۵/۷۲ هکتار در مرکز فعلی شهر و در ضلع غربی مجموعه کهن در و ارگ تاریخی شهر (قلعه فلک‌الافلاک) واقع شده است و دارای ۷ محله کهن به نام‌های زید بن علی (ع) (دَر آغا)، باباطاهر (دَر بُوتار)، پشت بازار (پش بازار)، درب دلاکان (دَر دِلاکی)، باجگیران (باجگیرِو)، پاسنگر و کلیم آباد (محله ی چاغروندها) می‌باشد.

آثار لایه‌های تاریخی و دوره‌های رشد شهر را از دیدگاه معماری و شهرسازی می توان به چهار دوره تقسیم کرد: دوره‌ شکل‌گیری هسته‌ی نخستین شهر، دوران صفویه، دوره حکمرانان قاجار و دوره‌ مربوط به پهلوی اول که از هرکدام آثار معماری با ارزشی به یادگار مانده است.

از آثار دوره ی شکل‌گیری هسته‌ی نخستین شهر می‌توان به آرامگاه امامزاده زید ابن علی (ع) و آرامگاه منصوب به باباطاهر در مراکز محله هایی به همین نام‌ها در درون شهر قدیم، کتیبه تاریخی سنگ نبشته، مناره خرم‌آباد و آرامگاه منصوب به خضر (اتابک لرستان) در اندک فاصله‌ای با شهر قدیم یاد کرد.

حمام گپ، میدان گپ و خانه ی منصوری از مهم‌ترین آثار به‌جای مانده از دوره صفویه در شهر خرم‌آباد هستند.

از دوره قاجار آثار و بناهای پرشماری برجای مانده است که از مهم‌ترین آن‌ها می توان به خانه و حسینیه ی خورشیدی، خانه جوادی، خانه مرحوم آیت الله سید جواد جزایری (ره)، خانه چنگایی، خانه عصاره، خانه مرحوم آیت‌الله شیخ عبدالرحمن لرستانی (پدر مشروطیت در لرستان)، خانه و عمارت بزرگ میرزا سید رضاخان، خانه چدنی، خانه سیف‌الله خان والی زاده، خانه توکل، خانه کاکاوند، خانه شمعون (کلیمی) و کاروانسرای میرزا سیدرضا را نام برد.

بناهایی همچون خانه فیروزی، خانه موشه جواهری (کلیمی)، خانه رزاز، خانه ابراهیمی، گرمابه قاضی، مسجد توسلی، مسجد موسی ابن جعفر (ع) از جمله آثار برجای مانده از آخرین لایه‌ی معماری ایرانی – اسلامی (دوره پهلوی اول) در خرم‌آباد هستند.

برای اشنایی با این ظرفیت مهم تاریخی گردشگری ایرنا در مرکز لرستان در میزگردی با حضور کارشناسان و پژو هشگران لرستانی به بررسی ظرفیت و وضعیت کنونی بافت های تاریخی لرستان پرداخته است.

خانه های تاریخی ظرفیت مناسبی

 

پژوهشگر و باستان شناس لرستانی در این میزگرد با تاکید بر ضرورت مرمت و بازآفرینی خانه های تاریخی در بافت قدیمی خرم آباد گفت: نه تنها بافت تاریخی شهر خرم آباد بلکه در کل استان ظرفیت های قابل توجه تاریخی وجود دارد.

عطا حسن پور اظهار داشت: در سطح لرستان ۱۱ کاروانسرای تاریخی از مجموع کاروانسراهای قدیم در این استان به جای مانده است و از این این کاروانسراهای ۱۱ گانه که از مسیر قدیم همدان به شوش عبور می کردند حدود چهار کاروانسرا سالم مانده است.

وی  با بیان این چهار کاروانسرای خرم آباد، گوشه شهنشاه، چمشک و قلعه نصیر با کمی تغییرات آماده بهره برداری هستند ادامه داد:این کاروانسرا در مسیر آزاد پل زال خرم آباد قرار دارند.

وی همچنین اظهار داشت: این کاروانسراها ظرفیت بسیار خوبی برای واگذاری به بخش خصوصی هستندو در نوبت واگذاری قرار دارند اما متاسفانه استقبال سرمایه گذاران از این بناهای تاریخی اندک است.

این استاد دانشگاه با اشاره به ظرفیت قلعه های تاریخی زیادی در استان بیان کرد: در کنار جاده های اصلی چندین قلعه تاریخی وجود دارد که امکان واگذاری به بخش خصوصی را دارند.

حسن پور به خانه رحمتی در روستای “هنام” شهرستان سلسله اشاره کرد و گفت: این مکان تاریخی ظرفیت بسیار خوبی برای واگذاری به بخش خصوصی در این مکان گردشگری است.

حسن پور تاکید کرد : بناهای زیادی در لرستان برای ورود به این چرخه واگذاری به بخش خصوصی وجود دارند که با اندک تبلیغات و فرهنگ سازی می توان رونق گردشگری و اقتصادی را برای جوامع بومی و محلی ارمغان داد واز طرفی این بناهای قدیمی را احیا و نگهداری کرد.

پژوهشگر و باستان شناس لرستانی گفت: حدود ۲۰۰ خانه تاریخی در لرستان وجود داردکه حدود  ۹۲ بنای تاریخی پیش از تخریب ها در خرم آباد شناسایی شد و حدود ۱۵۰ بنای تاریخی در بروجرد شناسایی شده است.

وی اظهار داشت: اهمیت بافت های تاریخی لرستان به حدی است که در سال جاری دانشگاه کویمبرای کشور پرتغال از بین ۱۶ شهر جهان بافت تاریخی  شهر خرم آباد را برای پروژه باز آفرینی به مدت پنج سال مطالعه می شود.

حسن پور با اشاره به  واگذاری حمام گپ به بخش خصوصی و مرمت و تبدیل آن به مجموعه تاریخی حمام گپ خرم آباد ادامه داد: اکنون این مجموعه باعث افتخار استان است و به عنوان یک مثال موفق از بازآفرینی شهری در این استان یاد می شود.

بافت تاریخی خرم آباد موزه زندگی

حسن پور همچنین اظهار داشت: بسیاری از بافتهای تاریخی در ایران پا برجا هستند اما ساکنان این بافت را به دلایل مختلف خالی کرده اند.

وی با بیان اینکه نبود زندگی در بافت دلیل اصلی مرگ بافت است، ادامه داد: قطع آب دلیل اصلی مرگ بافت می شود و در بافت تاریخی خرم آباد نهر ناصری و ۲ شعبه از آب گرداب عبور می کرد.

این پژوهشگر باستانشناسی اظهار داشت: قطع آب از کوچه های این بافت تاریخی باعث تبدیل شدن کوچه ها به معبر پیاده رو و سواره رو شد و این درحالی است که اکنون پیچ و خم بسیاری از کوچه های قدیمی خرم آباد بر اساس پیچ وخم نهر ها بوده است.

حسن پور ادامه داد: لرستان استانی صنعتی نبوده و نیست و آنچه که می توان برای استان بهره برداری مالی کرد سنتی بودن استان است که منبع درآمد برای ساکنان این استان و بافت های تاریخی است.

وی اظهار داشت: بافت تاریخی خرم آباد گنجینه زنده است و پیشنهاد می شود از میان بناهای تاریخی این بافت خانه ها و اتاق هایی برای بوم گردی و اقامت گاه در نظر گرفت.

حسن پور عنوان کرد: در اینصورت ساکنان این منطقه استقبال بسیار خوبی از مرمت و احیای خانه های تاریخی خواهند داشت.

وی ادامه داد: مسیر پیاده رو خانه های تاریخی خرم آباد تا حمام گپ نیز تشکیل شده و از طرفی تسبیح فروش های این مسیر در رختشور خانه قدیمی خرم اباد مستقر شدند.

حسن پور با تاکید بر قدمت تاریخی خرم آباد بیان کرد: هفت غار پیش از تاریخ در خرم آباد وجود دارد که در سطح دنیا بی نظیر است.

وی با بیان اینکه هشت منبع آبی ثقلی در خرم آباد وجود دارد، عنوان کرد: در شهری که دارای بستر تاریخی و فرهنگی و جزو هفت شهر برتر گردشگری شناخته شده است ظرفیت عظیمی برای رونق گردشگری می باشد.

عدم اعتباری به بافت تاریخی شهر

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان گفت: ساماندهی بافت ها  وخانه های تاریخی نیازمند تعامل بین دستگاه های اجرایی مربوطه است.

زهرا بهاروند با بیان اینکه میراث فرهنگی متولی بافت های تاریخی است ولی تمام ادارات و مردم در حفظ بافت های تاریخی تاثیرگذار هستند اظهار داشت: رسانه ها بازوهای توانمند میراث فرهنگی در این زمینه هستند و حراست ونگهداری میراث فرهنگی نیازمند همراهی و همکاری رسانه ها است.

بهاروند ادامه داد: اعتبارات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای نگهداری و حفظ بافت های قدیمی بسیار محدود است و امیدواریم با ارتقا سازمان میراث فرهنگی به وزارت این اعتبارات افزایش داشته باشد.

وی بیان کرد: اکنون ۲ بافت تاریخی خرم آباد و بروجرد فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و برخلاف درخواست های مکرر میراث فرهنگی استان تاکنون شهردار بافت تاریخی خرم آباد معرفی نشده است.

وی با بیان اینکه در صورتیکه این بافت تبدیل به پایگاهی تاریخی شود امکان تامین اعتبار این بافت وجود دارد، عنوان کرد: متاسفانه تاکنون شهردار بافت تاریخی خرم آباد معرفی نشده است و به همین دلیل ردیف اعتباری  برای بافت تاریخی خرم آباد اختصاص نیافته است.

بهاروند یادآور شد: برای حفظ بافت های تاریخی و به دلیل کمبود اعتبارات موجود مشارکت در مرمت بناهای تاریخی و واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی ازاولویت های  برنامه های این سازمان برشمرده می شود.

وی عنوان کرد: در بناهای مشارکتی مالک اثر تمایل به حفظ بنای تاریخی دارد که میراث فرهنگی هم در این راستا کمک های بلاعوض ۵۰ درصدی  پرداخت می کند.

بهاروند با اشاره به دلیل عدم تمایل مالکان برخی از بناهای مرمت شده دچار نبود اعتبار برای فازهای بعدی مرمت شدند، اظهار داشت: عدم همکاری مالکان برخی بناهای تاریخی باعث ایجاد موانعی برای مرمت این بناها شده است.

بهاروند گفت: همچنین تسهیلات کم بهره برای مرمت خانه های تاریخی و بهره برداری از آنها به نفع مالک و با حفظ فاکتورهای تاریخی برای بناهای تاریخی پرداخت می شود.

وی ادامه داد: واگذاری بناهای تاریخی استان از طریق مزایده به سرمایه گذاران انجام می شود که تاکنون حمام گپ خرم آباد انجام شده است.

معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان گفت: بافت های تاریخی لرستان بافت شهری محسوب می شوند چراکه در مرکز شهر قراردارند و در خرم آباد برخلاف تلاش های زیاد مشکلات بسیاری وجود دارد.

بافت تاریخی خرم آباد تک بنا نیست

بهاروند با بیان اینکه بافت تاریخی هویت فرهنگی شهر است و اقدامات لازم در جهت حفظ و مرمت و رفاه مردمی باید انجام شود، اظهار داشت: در برخی موارد بافت تاریخی شهر خرم آباد توسط برخی دستگاه های اجرایی به عنوان یک معضل ذکر می شود و تلاش می کنند با ایجاد شکاف بین بافت تاریخی و بقیه بافت شهری مشکلاتی را برای نگهداری این آثار ایجاد کنند.

وی با بیان اینکه بافت های تاریخی نیازمند پیگیری و تامین اعتبار هستند و باید زیرساخت های لازم در این مناطق ایجاد شود، ادامه داد: بافت تاریخی شهر خرم آباد را نباید به عنوان بافتی تاریخی در حال تخریب نگاه کرد بلکه باید برای حفظ و بهره برداری از ان تلاش شود.

وی یادآور شد: میراث فرهنگی هیچگونه مشکلی برای ساماندهی بافت های تاریخی ندارد و حتی خانه های تخریب شده هیچگونه محدودیتی برای بازسازی ندارد و فقط با رعایت شاخص های مد نظر تاریخی بافت تاریخی حفظ می شود.

بهاروند با اشاره به اعتبارات اندک و عدم همکاری لازم از طرف دستگاه های اجرایی در راستای ساماندهی بافت تاریخی خرم آباد عنوان کرد: معضلات اجتماعی و شهری بافت تاریخی به کل جامعه صدمه می زند و باید با حفظ شاخص های بافت تاریخی ساماندهی شایسته ای برای این بافت انجام شود.

وی اظهار داشت: اعتبار ساماندهی و مرمت بافت های تاریخی از سال گذشته تاکنون با عنوان باز آفرینی شهری در اختیار راه و شهرسازی قرار گرفته و مرمت بافت تاریخی باید با نظارت کارشناسان میراث فرهنگی انجام شود و چند بنای تاریخی در بافت شهری خرم آباد باید خریداری و ساماندهی شوند که تاکنون این اتفاق رخ نداده است.

معاون میراث فرهنگی لرستان با اشاره به عدم همکاری شهرداری خرم اباد برای ساماندهی بافت تاریخی این شهر ادامه داد:  در شهرهای تاریخی تابلوهایی برای راهنمایی در بافت تاریخی نصب می شود در حالیکه در خرم آباد برخی بناها و کوچه ها در حال تخریب هستند.

وی با بیان اینکه بافت تاریخی خرم آباد بصورت تک بنا نیست و بافت تاریخی این شهر مشمول تمام اجزای این بافت است، گفت: بافت تاریخی شامل کوچه ها و خانه ها و تمام دیگر اجزای آن است و تخریب هر جزئی تمام بافت تاریخی را دچار نقص و صدمه می کند.

معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان گفت: این اداره کل در حد اعتبارات مرمت هایی انجام  داده است و یگان حفاظت نیز با ظرفیت موجود تلاش در حفظ این بافت دارد اما بازهم تخریب هایی در این بافت صورت می گیرد.

وی افزود: تخریب بافت تاریخی اسیب به هویت فرهنگی است ومطالعات در بافت تاریخی برای  طرح های اجرایی باید با تاکید بر رعایت شاخص های بافت تاریخی انجام شود.

وی اظهار داشت: تاکنون حتی یک مورد کمک شهرداری در مرمت بافت های تاریخی شهر خرم آباد رخ نداده است در حالیکه باید شهرداری و راه شهرسازی در راستای حفظ و ساماندهی بافت تاریخی اقدام کنند.

اجرای طرحهای موفق امید به زندگی

معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان گفت: فرهنگ سازی و اجرای برنامه های موفق در بافت های تاریخی ساکنان این بافت ها را مشتاق به زندگی در این مناطق می کند.

وی اظهار داشت: اجرای طرح های مشاغل خانگی و رونق گردشگری با ایجاد زیرساخت های لازم در این مناطق علاوه بر رونق کسب و کار باعث ایجاد امید به زندگی در بین ساکنان می شود.

به گفته وی اجرای اینگونه طرح ها باعث حفظ و نگهداری بافت های تاریخی توسط ساکنان این مناطق می شودو در این راستا برگزاری کارگاه های لازم با حضور متخصصان و کارشناسان توانمند برگزار شود.

حفاظت و احیای آثار تاریخی

معاون میراث فرهنگی،اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان گفت: تازمانیکه شهرداری ومیراث فرهنگی و دیگر دستگاه های اجرای برای مرمت و احیا بافت تاریخی به توافق و نگاه مشترک نرسند امکان نگهداری بافت تاریخی وجود ندارد.

وی با بیان اینکه به تازگی نگاه خوبی در شهرداری برای بافت تاریخی خرم اباد ایجاد شده است افزود: تنها راه نجات بافت های تاریخی و رغبت سرمایه گذاران و دید مثبت اهالی هماهنگی و تشکیل کمیته ای با حضور اعضا و ادارت شهر با هدف حفاظت بافت است.

بهاروند با بیان اینکه حفاظت اثار تاریخی باید هدف ساکنان و دستگاه های اجرایی استان باشد ادامه داد: باید از عدم همکاری های قبلی و طرح های رها شده درس گرفت و سرمایه گذاری ها را با آغوش باز در استان پذیرفت.

وی اظهار داشت: مردم آثار تاریخی را دوست دارند اما عدم همکاری ها باعث دلسردی سرمایه گذاری می شود.

وی با اشاره به اینکه مالکان بناهای تاریخی نیازمند شرایط و بسترهای موجود برای زندگی در این بناهای تاریخی هستند، گفت: مردم باید برای سکونت در بافت تاریخی و کسب درآمد ترغیب شوند.

بهاروند به تسهیلات و وام های کم بهره سازمان میراث فرهنگی برای نگهداری و مرمت بافت های تاریخی برای ساکنان این بافت ها اشاره کرد و گفت: ساماندهی بافت تاریخی خرم آباد تقاضای میراث فرهنگی است و مالکان نیازمند دریافت خدمات لازم هستند.

وی تاکید کرد: علاوه بر تخریب بافت تاریخی روش های دیگری نیز برای ساماندهی این بافت و رونق زندگی ساکنان این مناطق وجود دارد و باید از این ظرفیت بالای استان استفاده کرد.

بهاروند تاکید کرد: بافت های تاریخی از قبل به مردم معرفی شده اند ونسبت به ساختمان های جدید خیلی بهتر مورد استقبال قرار می گیرند.

بهاروند با اشاره به اینکه عبور خیابان از بافت های تاریخی مشکلات بافت تاریخی برطرف نمی شود، اظهار داشت: بافت تاریخی باید با نگاه تاریخی دیده شود و استفاده از ظرفیت تاریخی انها بهترین گزینه برای ساماندهی این بافت ها به شمار می رود.

انتخاب شهردار بافت تاریخی خرم آباد

رییس سازمان عمران و بازآفرینی شهرداری خرم آبادنیز در این میزگرد گفت:حفظ بافتهای تاریخی در شهر خرم آباد بسیار مهم است و مدیریت این بافت بایدبه عنوان سرمایه شهر مد نظر قرار گیرد.

مهدی آزاد منش با بیان اینکه تشکیل  شهرداری بافت تاریخی خرم آباد در اولویت کاری شهرداری قرار گرفته است، افزود: در این راستا ساختمانی تاریخی در نظر گرفته شده و به زودی شهردار بافت تاریخی با هماهنگی میراث فرهنگی و شهرداری برای رفع ناهماهنگی ها انتخاب می شود.

وی اظهار داشت: به منظور انجام مرمت ها در بافت های تاریخی باید ضوابطی در نظر گرفت ودر راستای  ممانعت از آسیب به بافت تاریخی شهر مرمت ساختمان ها بر اساس ضوابط و قوانین اقدام شود.

آزاد منش ادامه داد:باید با اتخاذ مصوبات و در نظر گرفتن تخفیف های لازم برای شهروندان سریعتر به مرمت در بافت تاریخی شهر اقدام کرد.

وی با اشاره به اقدامات غیرکارشناسی شهرداری ها در سال های قبل و ناهماهنگی های موجود گفت: تعامل خوب شهرداری و میراث فرهنگی مانع از خدشه و آسیب بر چهره بافت تاریخی شهر خواهد شد.

وی افزود: پله های غار اشکفت قمری و پل صفوی بر با هماهنگی و بر اساس ضوابط میزاث فرهنگی انجام شده است چراکه عدم تعامل نتایج ناخوشایندی را ایجاد می کند.

رییس سازمان عمران و بازآفرینی شهرداری خرم آباد با اشاره خیابان ۳۶ متری خرم آباد موازی با خیابان حافظ در سال ۹۱ مصوب شده است گفت: برای حفظ خیابان حافظ و ساختمان های قدیمی این طرح در نظر گرفته شده است و اقداماتی در این راستا انجام شده و املاکی به منظور دسترسی به آتش نشانی خریداری شده است.

وی افزود: در این راستا ۲۸ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان خانه قدیمی خریداری شده  اما تاکنون طرح انجام نشده و مشکلاتی در این منطقه ایجاد شده است.

آزاد منش ادامه داد: تاکنون متراژ این خیابان مشخص نشده و طرح بلاتکلیف مانده است.

 

ایجاد ضوابط مرمت بافت تاریخی

رییس سازمان عمران و بازآفرینی شهرداری خرم آباد گفت:راهکار حفظ وساماندهی بناهای تاریخی تعریف ضوابط تخصصی میراث فرهنگی است که در این راستا شهرداری بافت تاریخی به زودی در شهرداری خرم اباد تشکیل می شود.

آزاد منش افزود: جابجایی در سطح مدیران باعث عدم پیگیری طرح ها می شود در حالیکه با تصویب ضوابط مربوطه امکان اجرای طرح ها ساماندهی و مرمت قابل انجام است.

وی اظهار داشت: تسهیلات پیش بینی شده برای مرمت مالکان بافت تاریخی اندک است و پاسخگوی هزینه های مرمت و احیا نیست و از طرفی تخفیفات در نظر گرفته شده توسط تمام دستگاه ها لحاظ شود.

آزادمنش ادامه داد: متولی بافت های تاریخی خرم آباد باید شهرداری بافت تاریخی خرم اباد به منظور جلوگیری از تخریب این بافت باشد.

هماهنگی بین دستگاهی

مدیر مجموعه تاریخی حمام گپ نیز در این میزگرد گفت: سرمایه گذاری در حمام گپ خرم آباد به منظور ایجاد جریان سازی در واگذاری آثار تاریخی به بخش خصوصی و سرمایه گذاری به منظور سود آوری برای استان بود.

احسان ناصر افزود:در این راستا این اقدام به عنوان الگو و ترغیب دیگر سرمایه گذاران برای ورود به این عرصه انجام شد.

وی با بیان اینکه به تازگی استقبال خوبی از اینگونه اقدامات در استان شده است، اظهار داشت: برخی سازمان ها  و ادارات که خانه های تاریخی در اختیار دارند راغب به حضور بخش خصوصی برای راه اندازی مجموعه های گردشگری هستند.

وی با انتقاد از اینکه هماهنگی های بین دستگاهی سرمایه گذاران را از ادامه کار منصرف می کند ادامه داد: عدم هماهنگی بین دستگاهی معضل پیش روی سرمایه گذاری در استان است که باید به طور جدی برطرف شود.

ناصر گفت: در حوزه سرمایه گذاری تاریخی به علت مشکلات پیش روی تاکنون ۲ طرح در دست اقدام متوقف شده است.

روح حاکم بر لرستان

مدیر مجموعه تاریخی حمام گپ گفت: عدم تعامل دستگاه های اجرایی در واگذاری طرح ها به بخش خصوصی نه تنها جاذب سرمایه گذار نیست بلکه در موارد حتی دافع سرمایه گذار است.

ناصر افزود: اگر در زمان هایی سرمایه گذاری موفقی در لرستان شکل گرفته است شخص محور بوده است.

وی با بیان اینکه روحیه سرمایه گذاری در لرستان حاکم نیست، ادامه داد: عدم باور به حضور بخش خصوصی مانع از سرمایه گذاری در استان شده است در حالیکه اعتبارات دولتی قادر به تکمیل و پیگیری انجام طرح ها نیست.

ناصر با اشاره به ظرفیت خانه های تاریخی لرستان گفت:تنها سازمانی که در استان معتقد به حفظ و نگهداری و بهره برداری از بافت تاریخی است اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لسات.

وی اظهار داشت: نگاه به شهر خرم آبادهمان نگاه به شهرهای تازه تاسیس امیرکبیر و گلستان است در حالیکه این شهر دارای بافت تاریخی است و باید فاکتورهای تاریخی این شهر لحاظ شود.

ناصر ادامه داد: تمام دستگاه های متولی و خدماتی شهر می خواهند به دید شهری مدرن خرم آباد را اداره کنند در حالیکه باید ظرفیت ان شهر را در نظر گرفت و سپس از حضور سرمایه گذار استقابل کرد.

وی گفت: راه اندازی حمام گپ در محل بازار  علاوه بر رونق اقتصادی مانع از ارتکاب به بزه در این منطقه شهر شده  و امنیت حضور خانواده در این محله افزایش یافته است.

پتانسیل های هر استان

ناصر افزود: لرستان نیازمند سرمایه گذاری در حوزه ظرفیت های موجود(گردشگری و کشاورزی ) است و سرمایه گذاری های موجود در استان می توانست بالای ۱۰ هزار اشتغالزایی در زمینه گردشگری در این استان ایجاد کند.

وی اظهار داشت: برای مرمت و احیاد حمام گپ حتی یک ریال اعتبار نگرفته ایم زیرا که معتقدیم بخش خصوصی بدون هیچ اعتباری می تواند ظرفیت های تاریخی استان را احیاد و نگهداری کند.

ناصر با تاکید بر ضرورت ایجاد زیرساخت های لازم برای حضور سرمایه گذاردر استان بیان کرد: رونق اقتصادی لرستان نیازمند یک برنامه ریزی کلان است.

وی یادآور شد: اولویت میراث فرهنگی در اجرای طرح ها باید جایگزینی اولویت دیگر دستگاه ها در اجرای طرح های گردشگری و تاریخی باشد.

مدیر مجموعه تاریخی حمام گپ افزود:در زمان اجرای طرح حمام گپ ۲ طرح دیگر کاروانسرای چمشک و خانه کشفی برای ایجاد خانه توریست آغاز شد که متاسفانه بدلیل عدم هماهنگی لازم  برخلاف سرمایه گذاری مبلغ کلان پیگیری طرح ها کنسل شد.

مقاومت فرهنگی در لرستان

ناصر تاکید کرد: فرهنگ سازی لازم در این زمینه در استان ایجاد نشده و مقاومت عجیبی در بین مردم برای واگذاری بنای تاریخی وجود دارد در حالیکه حتی در صورت تغییر کاربری بناهای تاریخی حفظ می شوند و سرمایه گذار موظف و ملزم به حفظ بنای تاریخی است.

وی اظهار داشت: لرستان دارای بناها و ساختمان های تاریخی زیادی است که ظرفیت بسیار خوبی برای طرح های گردشگری قابل توجه هستند اما متاسفانه زمینه لازم برای واگذاری و سرمایه گذاری وجود ندارد.

ناصر ادامه داد: اگر الگو گیری از نمونه های موفق سطح کشور و جهان شود و مدیران را در حوزه های مختلف با این الگو آشنا کنند امکان سرمایه گذاری های موفقی در استان رقم خواهد خورد.

وی عنوان کرد: افرادی در گذشته به نام بخش خصوصی، بخش خصوصی را بدنام کردند و از ظرفیت ها و امکانات پولی و مالی دولت سو استفاده کردند.

ناصر گفت: در این راستا باید بخش های موفق و خوش نام را به سرمایه گذاری در لرستان ترغیب کرد و عدم استقبال  سرمایه گذار را بیشتر ریشه یابی و پیگیری کنیم.

وی بر ضرورت احیای پنجره واحد سرمایه گذاری در لرستان تاکید کرد و گفت: این پنجره واحد مانع از بروکراسی و سرگردانی سرمایه گذار در دستگاههای اجرایی می شود.

۲۷۰هکتار بافت تاریخی

مسئوول حرایم بافت های تاریخی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان گفت: تعریف محورهای گردشگری در بافت یکی از ظرفیت های جذب گردشگر در شهرهای خرم آباد و بروجرد است.

علی صفایی افزود: همچنین بافت های روستایی استان نیز پتانسیل های بزرگی برای بوم گردی استان به شمار می روند.

وی با تاکید بر ضرورت مرمت و احیای بافت های تاریخی لرستان اظهار داشت: ضوابط تخصصی مرمت بناهای تاریخی تدوین شده و به زودی به شهرداری و ارگان های ذیربط ارایه می شود.

وی اظهارداشت: در بافت تاریخی بروجرد استقابل برای مرمت و نگهداری بافت های مالکان بسیار زیاد است در حالیکه در بافت تاریخی خرم آباد اعتماد مالکان برای مشارکت در طرح ها جلب نشده است.

بزرگترین چالش

صفایی همچنین گفت: بافت تاریخی در دستگاه های اجرایی مختلف تعریف های متفاوت دارد به نحوی که حتی به عنوان بافت نارکارآمد در راه و شهرسازی نیز یاد می شود در صورتیکه در بحث شهرسازی و مرمت شهری تعریف دارد و باید زنده باشد.

وی با بیان اینکه بافت های تاریخی لرستان زنده هستند، بیان کرد: اختلافات در تعاریف بافت ارگان های مختلف بر اساس وظایف داخلی نسبت به بافت ها اقدام می کنند.

صفایی گفت: متولی بافت های تاریخی لرستان مشخص نیست و هر دستگاهی به نحوی خود را متولی این بافت ها می داند.

وی عنوان کرد: عدم ارایه امکانات به اهالی بافت های تاریخی به ویژه در خرم اباد و از طرفی عدم معرفی بافت تاریخی و آگاهی سازی مردم از اهمیت این بافت باعث فرسودگی کالبدی آنها شده است که ناشی از عدم توجه ارگان های شهری به این مناطق است.

وی افزود: عدم توجه به این بافت ها باعث ایجاد حاشیه نشینی شده  و عدم تمایل به مالکان در سرمایه گذاری در این بخش از طرفی باعث فرسودگی این بخش شده است.

صفایی گفت: عدم رغبت سرمایه گذار در بافت های تاریخی از دیگر چالش های این بافت ها است و از طرفی مدیران شهری نیز هنوز نحوه برخورد با بافت تاریخی را درک نکرده اند.

صفایی گفت:خیابان ۳۶ متری در  بافت تاریخی خرم آباد باعث دوخت این بافت برای دومین بار شده است و انجام این طرح هیچ توجهی موفقی نشده است.

وی ادامه داد: بافت تاریخی خرم اباد دارای نشانه های شهری زیادی است که باید مورد توجه قرار گیرند چراکه هویت شهر هستند.

منبع : خبرگزاری ایرنا