مراحل هفتگانه تولید صنایع دستی و سوغات لرستان

کارشناسان اقتصاد اعتقاد دارند پایین‌ترین نرخ سرمایه‌گذاری برای ایجاد اشتغال در صنعت گردشگری نهفته شده است و در دل این صنعت نیز تولید صنایع‌دستی و سوغات ظرفیت و سهم بسیار بالایی در ایجاد اشتغال دارد. از طرفی، با توجّه به جاذبه‌های بی‌نظیر تاریخی، طبیعی و فرهنگی لرستان و به‌ویژه شهرستان خرّم آباد، بی‌تردید با اندکی همّت و قدری برنامه‌ریزی می‌توان شهر خرّم آباد را به یک مقصد گردشگری پر جاذبه تبدیل نمود.

تغییر وضعیت شهر خرّم‌آباد از یک معبر به یک مقصد گردشگری درآمدهای اقتصادی و دستاوردهای فرهنگی بسیاری در دامان مردم این شهر سرازیر خواهد نمود. ” شهرت ” خرّم آباد از یک‌سو، معرفی و تثبیت شهر به عنوان یک “برند” گردشگری از سوی دیگر، علاوه بر توسعه صنایع دستی و سوغات استان، موجب رشد سرمایه‌گذاری در حوزه‌های گردشگری، خدمات، تولیدات صنعتی و کشاورزی لرستان خواهد شد.

البته این نکته مهم و اساسی را باید در نظر داشت که تمامی بخش‌ها و اجزاء صنعت گردشگری باید به طور هم‌زمان و هماهنگ رشد و توسعه پیدا کنند. در حقیقت زیرساخت‌های این صنعت از قبیل بزرگراه‌ها، سامانه حمل‌ونقل، فرودگاه، ساماندهی جاذبه‌های تاریخی و طبیعی، هتل‌ها، رستوران‌ها و مراکز اقامتی، مراکز تفریحی، مراکز خرید و… همه باید در قالب یک برنامه زمان‌بندی فراگیر جامع عمل بپوشند و عملیاتی شوند. بر همین اساس، تمامی فعالیت‌ها و برنامه‌های توسعه صنعت گردشگری باید به افزایش مستمر تعداد گردشگران منجر شود، در غیر این صورت، باید در نگرش‌ها، استراتژی‌ها و برنامه‌های توسعه تجدیدنظر شود. در همین راستا، توسعه صنایع‌دستی و سوغات در صورتی موجب اشتغال و افزایش گردش اقتصادی در استان خواهند شد که روَند رو به رشد تعداد گردشگران ادامه یابد. به زبانی دیگر، نمی‌توان انتظار داشت صنایع دستی و سوغات در حد مطلوبی اشتغال ایجاد نماید ولی تعداد گردشگران که در حقیقت مشتریان و خریداران آن هستند افزایش نداشته باشد؛ بنابراین، نخستین گام در توسعه صنعت گردشگری اندیشیدن تدابیر و اجرایی نمودن طرح‌هایی است که تعداد گردشگران به مقصد خرّم آباد را به طور مستمر افزایش دهد.

در این حالت، سؤال اساسی این است که چگونه و به چه طریقی تولیدات صنایع‌دستی و سوغات لرستان جان می‌گیرد، در بازار عرضه می‌شود و به دست گردشگران و مشتریان می‌رسد؟ با توجه به ویژگی‌های صنایع‌دستی استان، نقشه راهی کلّی در قالب مراحل هفتگانه ذیل ارائه می‌گردد:

1-       بررسی وضعیت کنونی و تهیه بانک اطلاعات استادکاران، صنعتگران، تولیدکنندگان و فروشندگان صنایع‌دستی بومی و سوغات شهرستان خرّم آباد

2-       مطالعه و بررسی کارشناسانه بازار و تعیین اولویت‌های تولید صنایع دستی و سوغات

3-       آموزش علاقه‌مندان و تولیدکنندگان صنایع دستی و سوغات توسط صنعتگران و استادکاران در حوزه‌های طراحی، تولید و فروش

4-       تقویت و تأسیس شرکت‌ها، تعاونی‌ها و کارگاه‌های زودبازده تولید و توزیع صنایع‌دستی و سوغات توسط سرمایه‌گذاران بومی و محلی

5-       جذب سرمایه‌گذاران برای افزایش سطح تولیدات صنایع دستی و سوغات به صورتی گسترده‌تر

6-       حمایت، تقویت و ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت به شرکت‌ها، تعاونی‌ها و کارگاه‌های تولید صنایع‌دستی و سوغات

7-       برند سازی و بازاریابی مستمر تولیدات و حضور شرکت‌ها، تعاونی‌ها و کارگاه‌ها در جشنواره‌های صنایع‌دستی و سوغات در سطح کشور

سؤال اساسی دیگر اینکه، مراحل هفتگانه فوق چگونه برنامه‌ریزی و اجرا می‌شوند؟ پاسخ به این سؤال البته بسیار واضح و روشن است. اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان به عنوان متولّی اصلی توسعه صنعت گردشگری و توسعه صنایع دستی و سوغات می‌بایست نقش محوری خود را در تدوین برنامه‌های عملیاتی و اجرایی شدن مراحل هفتگانه فوق ایفا نماید. در حقیقت، آن اداره کل مسئولیت برنامه‌ریزی، حمایت و پی گیری اجرایی شدن آن را به عهده داشته و میزان اجرایی شدن برنامه‌ها و توسعه صنایع دستی و سوغات استان به کار آمدی و همّت آن اداره کل وابستگی مستقیم دارد؛ بنابراین، در صورتی که مدیران، مسئولین و کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در حمایت و پی گیری اجرایی شدن برنامه‌ها اهمال نموده و یا کوتاهی به خرج دهند، نقشه راه و برنامه‌ها در حد حرف و شعار باقی خواهند ماند و صنایع‌دستی و سوغات لرستان با تمامی ویژگی‌ها و ظرفیت‌هایش، همچون گذشته، در سراب غفلت‌ها و ناکارآمدی‌ها غرق خواهد شد.