رضا سقایی 

 رضا سقایی

رضا سقایی در خرم‌آباد به دنیا آمد و در طول زندگی هنری خود همکاری‌های خوبی با علی اکبر شکارچی، مجتبی میرزاده و فرج علیپور داشت. نخستین تصنیف او با زبان لری آن نگاه مست تو نام داشت. ترانه دایه دایه معروف‌ترین اثر او بود .از جمله کارهای معروف او «زندگی بی‌چشم تو درد و عذابه» است که ابتدا او این تصنیف را خواند که بعدها عبدالوهاب شهیدی و زند وکیل هم این کار را خواندند

سقایی بعد از ۱۳۴۴ بسیار معروف شد و به خواننده‌ای شناخته شده تبدیل شد و تا ۱۳۵۷ می‌خواند، او در مراسم بازدید فرح پهلوی از لرستان نیز خواننده مراسم بود. اما بعد انقلاب تقریباً خواندن را کنار گذاشت. در زمان جنگ در بمباران شهر ازنا مجروح شد و تارهای صوتی‌اش آسیب دید. وی چند سال قبل سکته مغزی کرد و عمدتاً خواهرش از وی نگهداری می‌کرد و البته در تمام عمرش ازدواج نکرد و مجرد زیست.

در سال ۱۳۸۶، ترانه “موتورچی (دایه دایه)” با تنظیم مجتبی میرزاده و با صدای سقایی جزو آثار فاخر و ماندگار ۱۰۰ سال اخیر موسیقی ایران به ثبت رسید.

رضا سقایی در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۸۹ به دلیل نارسایی تنفسی در پی سکته مغزی در بیمارستان ساسان تهران درگذشت. پیکر وی در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۸۹ در تهران تشیع و به شهر زادگاهش خرم‌آباد منتقل شد.

ترانه دایه دایه معروف‌ترین اثر او بود. وی در اواخر جنگ ایران و عراق در شهر خرم اباد بر اثر اصابت ترکش یک بمب مجروح شد و تا پایان عمر به خاطر عوارض آن بیمار بود، از جمله کارهای معروف او «زندگی بی‌چشم تو درد و عذابه» است که بعدها عبدالوهاب شهیدی و علی‌اصغر زند وکیل هم این کار را خواندند.

زندگی

سقایی بعد از ۱۳۴۴ بسیار معروف و به خواننده‌ای شناخته شده تبدیل شد و تا ۱۳۵۷ خوانندگی را ادامه داد. او بعد از انقلاب تقریباً خواندن را کنار گذاشت. در زمان جنگ در بمباران شهر خرم آباد مجروح شد و تارهای صوتی‌اش آسیب دید.

وی چند سال قبل سکته مغزی کرد و عمدتاً خواهرش از وی نگهداری می‌کرد و البته در تمام عمرش ازدواج نکرد و مجرد زیست.

ترانه‌ی​ دایه‌دایه

ترانهٔ موتورچی (دایه دایه) که سال‌ها پیش با تنظیم مجتبی میرزاده و با صدای سقایی اجرا شده بود در سال ۱۳۸۶ در میان​ ترانه‌های فاخر و ماندگار ۱۰۰ سال اخیر موسیقی ایران به ثبت رسید.

آلبوم‌ها

تا پیش از انقلاب ۵۷ کاست‌هایی معمولاً بدون نامِ آلبوم به صورت غیررسمی و توسط استریوهای وقت تهران از وی پخش می‌شد ولی پس از انقلاب به اهتمام اهالی موسیقی لرستان و به‌ویژه شرکت‌های آوای سپهر و نوای زاگرس سه آلبوم قدم‌خیر، تفنگ و موتورچی از وی انتشار یافت.

در سال ۱۳۹۵ نیز تعداد هفت ترانه از ترانه‌های تمرینی و بدون کلام رضا سقایی با تلاش امین عباسیان و جمعی از نوازندگان شهرستان خرم‌آباد زیر آهنگ رفته و در قالب آلبومی با عنوان دنگ دیر به علاقه‌مندان عرضه گردید.

سال 1343 با تلاش مجدانه استاد حمید ایزدپناه مسئول اداره فرهنگ و هنر وقت، اولین ترانه های لری با صدای رضا سقائی، کمانچه حسین سالم، تنبک منصور سالم و گرد آوری و تصحیح اشعار توسط استاد حمید ایزد پناه دراستودیوی سراسری رادیوی ایران ضبط شد و اینگونه بود که برای اولین بار نوای دل انگیز این دیار با ترانه های « حالوه گنم خره »، « کوش طلا »، « قدم خیر »، « سیت بیارم » و « مریم مریم » به گوش ایرانیان رسید و از آن پس بود که عصر طلایی موسیقی لرستان آغاز شد و موسیقی لری را با شکوهی بی نظیر به عرصه ملی کشاند. اغراق نیست اگر می گویند که پیش از انقلاب، خرم آباد همواره برای غیر بومی ها با نام قلعه فلک الافلاک و صدای رضا سقائی تداعی می شده است.

سال 1354 ترانه « زندگی بی چشم تو » را خواند که با استقبال بی نظیر جامعه مواجه شد و به یکی از خوانندگان مطرح و حرفه ای روز تبدیل شد. اما اتفاق عظیم تر، برای شناسایی این موسیقی و توانایی حنجره استاد رضا سقائی زمانی به اوج رسید که در سال 1356 موسیقیدان توانمند شادروان مجتبی میرزاده برای بازسازی هنرمندانه ترانه های « دالکه »، « تفنگ »، « زندگی »، « قدم خیر »، « دایه دایه »، « موتورچی » و … به یاری استاد سقائی آمد و در موسیقی ایران اتفاقی با شکوه به وقوع پیوست.

درگذشت

رضا سقایی در بستر بیماری

رضا سقایی در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۸۹ به دلیل نارسایی تنفسی در پی سکته مغزی در بیمارستان ساسان تهران درگذشت. پیکر وی در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۸۹ در تهران تشییع و به شهر زادگاهش خرم‌آباد منتقل شد، در این مراسم تعدادی از هنرمندان و اهالی لرستان و دوستداران این هنرمند شرکت داشتند درویش رضا منظمینوازنده‌ی​ کمانچه با انتقاد از کم‌توجهی مسئولان به وضعیت هنرمندان گفت:

هنرمندان بیش از آنکه نیازمند مادیات باشند به توجه و محبت نیاز دارند و ما امروز شاهد هستیم که سقایی که بیش از ۲۰ سال بیمار و در کنج خانه‌اش افتاده بود هیجکس سراغی از او نمی‌گرفت ولی حالا همه به سر و سینه خود می‌زنند.

علی اکبر شکارچی خواننده و کمانچه‌نواز درباره سقایی گفت:

مردم هنردوست ایران، لرستانی‌های عزیز هنر پرور، ذهن و گوش و هوش شما و فرزندان‌تان در سراسر ایران با نغمه‌خوانی سقایی با موسیقی لری آشنا شد. او با تهی‌دستی و صبوری نهال موسیقی لری را در طول عمر پربارشان در جان شیفته شما غرس کرد. اکنون بسیار متاسفم که سرنانوازان لرستان در سوگ او بایستی ساز بنوازند.

تشییع در خرم‌آباد

پیکر رضا سقایی پس از تشییع در تهران به خرم‌آباد منتقل شد و در تاریخ ۲ مرداد ۱۳۸۹ با شرکت جمعی از مسئولان دولتی استان لرستان، مردم، اهالی موسیقی و دوستداران وی تشییع​ و در قطعه هنرمندان آرامستان خرم‌آباد به خاک سپرده شد.