-
غار یافته
این غار در ۲۵ کیلومترى جنوب غربى شهر خرمآباد بر سر راه کوهدشت در محلى به نام «سولیزه» بر دامنه کوه «یافته» واقع شده و سطح و فضاى داخلى آن محدود است.این غار برای اولین باردر سال ۱۹۶۵ میلادی توسط “فرانک هول” باستان شناس آمریکایی مورد کاوش قرار گرفت.در سال ۱۳۸۴ نیز دومین دوره کاوش این غار توسط هیات مشترک ایران و بلژیک آغاز شد غار یافته به دلیل دارا بودن بیش از دو متر رسوبات باستان شناختی اواخر عصر یخ (شامل بقایای فرهنگی دوره پارینه سنگی جدید) دارای اهمیت فراوانی در مطالعه فرهنگ اوایل این دوره در خاور نزدیک و اروپاست. ابزار بدست آمده از این غار متعلق به دوره برادوستی ( حدود ۳۸۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰ سال قبل ) است ولی چند نوع از ابزار آن متعلق به اواخر دوره موسترین می باشد . این ابزار بهترین نشانه های تحول ابزار سازی اواخر موسترین و اوایل دوره بعد یعنی برادوستی می باشد ، وجود این ابزار از دو دوره فرهنگی از ارزنده ترین شاخص های شناسایی روند تکاملی ابزار سازی در دو مرحله زندگی انسان در دره خرم آباد است ، اهمیت فوق العاده این غار از نظر شناخت استمرار فرهنگهای زاگرس همپایه شواهد غار ” ارجنه ” می باشد و ابزار هر دو غار چگونگی پیوستگی ابزار سازی را دو مرحله مختلف نشان می دهد .
غار کنجی در ۴ کیلومتری جنوب شهر خرم آباد در کمرکش یک کوه قرار دارد. دسترسی به این غار، از طریق یک مسیل دره ای امکان پذیر است. در فصل بهار از دامنههای آن، چشمههای آب جاری میشوند. این غار یکی از منظمترین غارها از لحاظ سطوح داخلی است. مساحت آن بیش از ۲۰۰ متر مربع است و کف خاکی آن دو متر قطر دارد. در قسمتی از دهانه آن، یک تپه خاکی وجود دارد که در کاوشهای انجام شده، چند گور مربوط به پیش از تاریخ همراه با اسکلتهای متعدد به دست آمده است. در دامنه و چشم انداز این غار، دشتی وسیع با تپههای مصنوعی وجود دارد.