غار یافته
غاریافته در ۲۵ کیلومترى جنوب غربى شهر خرم‌آباد بر سر راه کوهدشت در محلى به نام «سولیزه» بر دامنه کوه «یافته» واقع شده و سطح و فضاى داخلى آن محدود است.غار یافته یک غار پیش از تاریخی در مرکز استان لرستان و در نزدیکی شهر خرم‌آباد است. این غار دارای بقایایی از زندگی در عصر پارینه‌سنگی جدید است و از همین روی اهمیت زیادی در مطالعات باستانشناسی خاور نزدیک و اروپا دارد. یکی از قدیمی ترین مدارک استفاده از زیورآلات ساخته شده از صدف و دندان در این غار یافته شده که حدود ۳۵ هزار سال قدمت دارد.
این غار برای اولین باردر سال ۱۹۶۵ میلادی توسط “فرانک هول” باستان شناس آمریکایی مورد کاوش قرار گرفت.در سال ۱۳۸۴ نیز دومین دوره کاوش این غار توسط هیات مشترک ایران و بلژیک آغاز شد غار یافته به دلیل دارا بودن بیش از دو متر رسوبات باستان شناختی اواخر عصر یخ (شامل بقایای فرهنگی دوره پارینه سنگی جدید) دارای اهمیت فراوانی در مطالعه فرهنگ اوایل این دوره در خاور نزدیک و اروپاست. ابزار بدست آمده از این غار متعلق به دوره برادوستی ( حدود ۳۸۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰ سال قبل ) است ولی چند نوع از ابزار آن متعلق به اواخر دوره موسترین می باشد . این ابزار بهترین نشانه های تحول ابزار سازی اواخر موسترین و اوایل دوره بعد یعنی برادوستی می باشد ، وجود این ابزار از دو دوره فرهنگی از ارزنده ترین شاخص های شناسایی روند تکاملی ابزار سازی در دو مرحله زندگی انسان در دره خرم آباد است ، اهمیت فوق العاده این غار از نظر شناخت استمرار فرهنگهای زاگرس همپایه شواهد غار ” ارجنه ” می باشد و ابزار هر دو غار چگونگی پیوستگی ابزار سازی را دو مرحله مختلف نشان می دهد .
