چشمه گرداب سنگی خرم آباد
چشمه گرداب سنگی خرم آباد، معروف به گِردُو بَردینَه یکی از آثار تاریخی بر جای مانده از دوره ساسانیان در شهر خرمآباد است. گرداب سنگی در مرکز شهر خرمآباد و در میان بافت قدیمی شهر در کنار میدان تختی واقع شده است. گرداب سنگی در گویش لری به گردو بردینه معروفه و با سنگ و ساروج ساخته شده، این گرداب بنایی مدور متشکل از یک دیواره عظیم بنای گرداب سنگی دایرهای شکل است و به دور چشمهای با استفاده از سنگ و ساروج ساخته شده است تا آب خارج شده از چشمه را ساماندهی کرده و سپس از طریق کانال آب چشمه را به نقاط مختلف شهر باستانی شاپورخواست منتقل کند.چشمه گرداب سنگی تقریباً در تمام ایام سال آب دارد. قطر این بنا ۱۸ متر با محیط ۲۵۶ متر مربع با پهنای ۳ متر و ارتفاع آن تا کف چشمه ۱۸ متر است. بنای گرداب سنگی دارای یک دریچهای به ابعاد ۹۰×۱۶۰ برای انتقال آب از گرداب به کانالها توزیع آب است. این بنادر تاریخ ۱۸مرداد۱۳۵۵ به شماره ۱۲۷۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی لرستان گفت: دکتر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی طی نامههای جداگانهای نقشه محدوده عرصه، حریم و ضوابط حفاظتی و معماری مناره آجری و گرداب سنگی شهرستان خرمآباد را به استاندار لرستان ابلاغ کرد.
سید امین قاسمی اظهار کرد: در اجرای بند ۱۲ از ماده سوم قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی مصوب سال ۱۳۶۷ و موارد مربوطه از قانون در خصوص حفظ آثار ملی مصوب ۱۳۰۹، این ادارهکل نسبت به تهیه و پیشنهاد محدوده حریم و ضوابط حفاظتی این دو اثر اقدام کرد که پس از تائید در کمیته حرایم کشور و طی روال قانونی این محدودهها و ضوابط آنها به استاندار لرستان ابلاغ شد.
وی تصریح کرد: با ابلاغ محدوده حریم گرداب سنگی و مناره آجری خرمآباد هرگونه دخل و تصرف در محدوده حرایم و تخلف در ضوابط حفاظتی مقررشده این دو اثر تاریخی جرم محسوب شده و مرتکب، مشمول مجازاتهای قانونی خواهد شد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی لرستان خاطرنشان کرد: مناره آجری و گرداب سنگی خرمآباد به ترتیب به شمارههای ۱۹۳۰ و ۱۲۷۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدهاند.1399/1/26
گرداب سنگی یکی از زیباترین و منحصر به فردترین آثار تاریخی استان لرستان است که در مرکز شهر خرم آباد ساخته شده است.
موقعیت این بنا در شمال غربی قرار دارد و در مجاورت خیابان هفده شهریور شهر خرمآباد پایینتر از میدان تختی واقع شده است.