چند سال پیش بود که خبری مبنی بر راه‌اندازی دانشکده محیط‌زیست لرستان در مجتمع تحقیقاتی و گردشگری بام لرستان انتشار پیدا کرد؛ اتفاقی که مورد استقبال بسیاری از کارشناسان و مسئولان و فعالان محیط زیست قرار گرفت اما پس از چندی این مسئله محقق نشد و به دیگر پروژه‌های بلاتکلیف استان پیوست.
طبق تفاهم‌نامه‌ای که 4 سال پیش به امضا رسید، قرار بود سازمان محیط زیست مجوز دانشکده محیط زیست لرستان را صادر کند، صدور مجوز پذیرش دانشجو در این دانشکده منوط به ایجاد امکاناتی مانند کلاس درس، آزمایشگاه و دیگر موارد بود؛ امری که تاکنون محقق نشده است.
حالا مسئولان و متولیان اداره کل حفاظت محیط زیست می‌گویند؛ پروژه‌ای به‌عنوان دانشکده محیط زیست وجود خارجی ندارد، بلکه یکی از کاربری‌های پروژه مرکز تحقیقات زیست‌محیطی و پایش الکترونیک استان که در بام خرم‌آباد جانمایی شده است دانشکده محیط زیست است. دانشکده محیط زیست خرم‌آباد قرار بود اولین دانشکده محیط زیست کشور باشد که با توجه به شرایط فعلی نمی‌توان به بهره‌برداری از آن امیدوار بود؛ اما جالب اینجاست که پروژه مرکز تحقیقات زیست‌محیطی هم چندان تعریفی نداشته و باگذشت چند سال از آغاز عملیات اجرایی هنوز پیشرفت فیزیکی مناسبی ندارد. بیم آن می‌رود که این پروژه هم به سرنوشت دیگر پروژه‌های نیمه‌کاره استان مبتلا شود.
پروژه مرکز تحقیقات زیست‌محیطی بام خرم‌آباد که کارفرمای آن اداره راه و شهرسازی و بهره‌بردار آن اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان است یکی از پروژه‌های استانی است که تاکنون زیاد به آن پرداخته‌شده، اما حاصلی نداشته است. طبق روال گذشته مسئولان کمبود اعتبار را مانع اصلی عدم تکمیل این پروژه بیان می‌کنند و معتقدند؛ با تخصیص اعتبارهای اندک کاری از پیش نمی‌رود. این در حالی است که عدم بهره‌برداری از پروژه‌های وعده داده‌شده در موعد مقرر نتیجه‌ای جز افزایش هزینه‌ها و کاهش انگیزه برای سرمایه‌گذاری در دیگر پروژه‌ها به دنبال ندارد.
یکی از موارد دیگر که در خصوص این پروژه مطرح است تناقض در میزان پیشرفت فیزیکی است به‌طوری‌که دستگاه کارفرما یعنی راه و شهرسازی عددی را بیان می‌کند که با آمار دستگاه بهره‌بردار یعنی حفاظت محیط زیست همخوانی ندارد.
دانشکده‌ای در کار نیست
مدیرکل محیط زیست لرستان با اشاره به راه‌اندازی دانشکده محیط زیست در مجتمع بام خرم‌آباد، می‌گوید: در حال حاضر پروژه‌ای با عنوان دانشکده محیط زیست در کار نیست بلکه پروژه مرکز تحقیقات زیست‌محیطی و پایش الکترونیک استان مدنظر است.
«مهرداد فتحی بیرانوند» می‌افزاید: بنا بود دانشکده محیط زیست برای تربیت دانشجویان فوق‌لیسانس و دکترا مرتبط با محیط زیست در استان راه‌اندازی شود که به دلیل تکمیل نشدن پروژه این امر محقق نشد. راه‌اندازی دانشکده محیط زیست مربوط به دولت قبل است و در حال حاضر هم پروژه‌ای در این خصوص وجود ندارد اما در صورت تکمیل پروژه مرکز تحقیقات زیست‌محیطی می‌توان بخشی از آن را هم به دانشکده اختصاص داد.
این مسئول با اشاره به پیشرفت فیزیکی پروژه مرکز تحقیقات زیست‌محیطی استان، بیان می‌کند: این پروژه در حال حاضر دارای پیشرفت فیزیکی 30 درصدی است که برای تکمیل آن نیاز به اعتبار زیادی داریم و پیگیر ابلاغ و تخصیص آن هستیم. با توجه به اینکه کارفرمای پروژه اداره راه و شهرسازی است بنابراین کارفرما باید جدیت بیشتری در بحث انجام عملیات اجرایی به خرج دهد. البته اداره کل حفاظت محیط‌زیست هم تلاش خود را در راستای تکمیل هرچه سریع‌تر پروژه انجام می‌دهد.
فتحی بیرانوند عنوان می‌کند: دانشکده محیط‌زیست خرم‌آباد در صورت راه‌اندازی، نخستین دانشکده کشور خواهد بود که برای ارائه آموزش‌های لازم درزمینهٔ محیط‌زیست ساخته‌شده است.
وعده‌هایی که محقق نشد
معاون اداری و مالی اداره کل حفاظت محیط‌زیست لرستان هم در خصوص احداث دانشکده محیط زیست، اظهار می‌کند: چهار سال پیش مجوز برای راه‌اندازی دانشکده محیط زیست استان صادر شد. محقق شدن این امر و پذیرش دانشجو هم منوط به ایجاد امکاناتی مانند کلاس، آزمایشگاه و دیگر موارد بود که تحقق پیدا نکرد.
«محمدحسین سپهوند» ادامه می‌دهد: همان سال‌ها پیگیری‌هایی صورت گرفت تا ساختمان مدیریت و برنامه‌وبودجه چند کلاس درس را در اختیار محیط زیست قرار دهد تا مجوز پذیرش دانشجو را تا زمانی که خود دانشکده محیط‌زیست راه‌اندازی می‌شود داشته باشیم که این مسئله هم به دلایلی انجام نشد.
سپهوند در خصوص پروژه مرکز تحقیقات زیست‌محیطی و پایش الکترونیک لرستان، عنوان می‌کند: یکی از کاربری‌های پروژه مرکز تحقیقات زیست‌محیطی و پایش الکترونیک استان که اقدامات اولیه آن سال 90 آغاز شد دانشکده محیط‌زیست است. در سال 90 برای پروژه اعتبار 146 میلیون تومانی مصوب و پس‌ازآن هم در سال‌های 93، 94 و 95 اعتباراتی به این پروژه تزریق شد اما مشکل اینجاست که این تخصیص‌ها بسیار اندک است و کاری از پیش نمی‌برد. اگر قرار باشد روند عملیات اجرایی به این شکل ادامه داشته باشد بدون شک به سرنوشت پروژه‌های بلاتکلیف استان دچار می‌شود.
این مسئول با اشاره به برآورد اولیه برای تکمیل پروژه، بیان می‌کند: برآورد اولیه آن در سال 90، 2 میلیارد تومان بود اما در حال حاضر با افزایش قیمت‌ها این رقم بدون شک افزایش پیدا می‌کند و می‌توان گفت 3 میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
سپهوند با اشاره به‌ضرورت تکمیل پروژه می‌افزاید: با توجه به وجود دو گونه اندمیک سمندر و ماهی کور غار و همچنین تنوع جانوری و گیاهی ساخت این مرکز برای ما حائز اهمیت است. از طرفی راه‌اندازی دانشکده محیط‌زیست می‌تواند در بحث تربیت دانشجویان بومی و استفاده از علم آن‌ها درزمینهٔ تنوع زیستی مهم باشد.
پیشرفت فیزیکی پروژه
معاون فنی و اجرایی اداره کل راه و شهرسازی لرستان بابیان اینکه عملیات اجرایی پروژه مرکز تحقیقات زیست‌محیطی استان سال 92 آغازشده است، می‌گوید: این پروژه که در مرکز تحقیقاتی و گردشگری بام خرم‌آباد جانمایی شده از پیشرفت 15 درصدی برخوردار است. 4 میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل نیاز است که در صورت تأمین این مبلغ پروژه ظرف دو سال به بهره‌برداری می‌رسد.
«رضا پیامنی» بابیان اینکه مساحت پروژه مرکز تحقیقات زیست محیطی استان 3 هزار و 100 متر‌مربع است، می‌افزاید: این پروژه از پروژه‌های استانی است و توزیع اعتبار آن‌هم از سوی اداره بهره‌بردار یعنی محیط‌زیست انجام می‌شود. به‌عنوان نمونه امسال 150 میلیون تومان به پروژه ابلاغ‌شده است اما تنها 30 درصد آن تخصیص پیداکرده است. همین روند عملیات اجرایی را کند می‌کند و با این 10 تا 20 میلیون تومان کاری از پیش نمی‌رود. پیامنی در خصوص وضع فعلی پروژه هم می‌گوید: عملیات اجرایی پروژه هرچند جریان دارد اما واقعیت این است که روند اجرایی آن بسیار کند است.
نسرین صفر بیرانوند/ همشهری-95/12/17
