آرامگاه خضرخرم آباد
آرامگاه خضرخرم آباد ،این مقبره جایگاه ابدی جمال‌الدین خضر از حاکمان اتابکان لر کوچک استکه در خرم آباد می باشد. این مقبره دارای۴۹ متر مربع مساحت و ۷ متر ارتفاع دارد. دارای محیطی چهار ضلعی از سنگ تراش خورده، آجر، خشت، چوب و گچ است و قدمت این اثر به قرن هفتم هجری می‌رسد سال 693 هجری قمری جمال الدین خضر از اتابکان لرستانی به دلیل شورش سپاهیانش در زمان حمله مغول کشته شد. این اثر تاریخی در فهرست آثار ملی با شماره ۳۷۶۱ ثبت شده است. اتابکان لرستانی نزدیک به چهار قرن بر لرستان و ایلام فعلی که آن زمان به لرستان پیشکوه و پشتکوه معروف بوده، حکومت کرده اند. متاسفانه طی سال های اخیر این آرامگاه مورد بی مهری قرار گرفته و حتی برخی از بومیان فکر می کنند محل دفن خضر نبی است. این مقبره 4 گوشه بوده و دارای گنبدی به ارتفاع 8 متر است. این آرامگاه در فهرست آثار ملی قرار دارد و می توان با جذب توریست، از این قبیل جاذبه ها اوضاع مردم منطقه را بهبود بخشید.
در پی فعالیت‌های پژوهشی حفظ و احیای میراث فرهنگی سال ۱۳۶۲ دو سنگ قبر از حفر این مقبره به دست آمد که یکی به رنگ سفید و دیگری به رنگ سیاه است که سنگ قبر سفید رنگ به طول ۶۵ سانتی‌متر و بلندی ۳۵ سانتی‌متر است و به صورت چند وجهی تراشیده شده است.
در یک طرف این سنگ قبر به خط کوفی تزئینی «بسم الله الرحمن الرحیم» و در جهت دیگر آن «هذا قبر» خواناست.
سنگ قبر دیگری به ارتفاع ۳۵ سانتی‌متر و به طول ۷۰ سانتی‌متر است که در یک طرف آن «بسم الله الرحمن الرحیم» و در جهات دیگر جملاتی مثل «برحمه الله و غفرله»، «هذا قبر ام الفتح شهد الله» نوشته شده است.
این دو سنگ قبر با توجه به نوع خط آنها به احتمال زیاد مربوط به قرن ششم و یا هفتم هجری است و ظاهرا” این محل بعد از دفن جمال‌الدین خضر همان قرن هفتم به صورت قبرستانی متبرک در آمده است.
بنای مقبره بر نقشه مربع و دارای گنبد تک پوش و از اتاق مقبره تشکیل شده است.
مصالحی که برای ساخت بنا مورد استفاده قرار گرفته سنگ های قواره دار، آجر، خشت، کاه گل و گچ است.
پی و بخشی از دیوارهای بنا از سنگ های قواره دار و روکش خارجی بنا تمامی از آجر است.
این بنا در نقشه مربع شکل و در جهت شمالی و جنوبی قرار گرفته است.
گنبد مقبره خضر از نوع گنبدهای نیم کروی و خوابیده است به هنگام مرمت داخل بنا عکسی از نمای شمالی آن تهیه شده که نشان می‌دهد آجرهای دیوار و طاق نماهایی قبل از مرمت فرسوده شده‌اند.
کف مقبره به علت حفاری های غیر مجاز در سال های متمادی زیر و رو شده است.
علی‌محمد ساکی شخص دفن شده در این بقعه را جمال‌الدین خضر یکی از اتابکان لر کوچک که در سال ۶۹۳ و ۶۹۲ هجری قمری بر لرستان حکومت می‌کرده است می‌داند.
قدیمی‌ترین منبعی که از این مقبره نام می‌برد کتاب جغرافیای لرستان است.ایزدپناه برای اولین بار با ارایه تصویری از این مقبره به توصیف کلی آن پرداخته است.
در دهه‌های 1360 و 1370 این مقبره دو بار توسط باستان‌شناسان کاووش شد که روی لوح سنگی کشف شده درون مقبره این اشعار نوشته شده بود:
به درگاه تو آمدم ای اله به موی سپید و به روی سیاه
مگردانم از درگهت نا امید که رویم سیاه است و مویم سپید
این بار اگر گذرتان به قبرستان خضر افتاد و از کنار بهشت ششم عبور کردید اگر حدود 5۰ متر از خیابان اصلی به سمت بالا حرکت کردید، مقبره‌ای با گنبد آجری مشاهده خواهید کرد که یکی از آثار باستانی استان لرستان استو البته این اثر نیز همانند خیلی از دیگر آثار استان‌مان با بی‌توجهی و بی‌خیالی مسئولان میراث فرهنگی لرستان مواجه شده است.
در کنار این مقبره تابلویی دیده می‌شود که در حال از بین رفتن است و مشخصات آن را نشان می‌دهد. مقبره جمال‌الدین خضر ۴۹ متر مربع مساحت و ۷ متر ارتفاع دارد. دارای محیطی چهار ضلعی از سنگ تراش خورده، آجر، خشت، چوب و گچ است و قدمت این اثر به قرن هفتم هجری می‌رسد.
اما چیزی که در هنگام مشاهده باعث تاسف می‌شود عدم توجه به این اثر است.
در کنار دیواره‌های مقبره انبوهی زباله جمع شده است. همچنین روی دیوارهای آن یادگاری‌هایی نوشته‌اند!(و این وجه مشترک آثار باستانی استان از قبیل سنگ‌نبشته، مناره‌آجری و… است)
