زیتون خرم‌آباد
زیتون خرم‌آباد، همانطور که می دانید خداوند متعال در قرآن کریم به میوه زیتون قسم خورده است و این نشانه ای برای ما انسانهاست که به راحتی از کنار این میوه قرآنی گذر نکنیم. زیتون میوه‌ای شگفت انگیز و پربرکت است که در قرآن شش بار و یکبار به صورت غیر مستقیم، نام برده شده است و همین اشاره‌ها برای درک معجزه‌گری آن کافی است. این میوه زیتون خوش خوراک و پرفایده، قادر است تغییرات بسیاری در سیستم سلامتی شما ایجاد کند. خاصیت زیتون؛ تنها به یک یا چند مورد محدود نمی‌شود و کمتر کسی پیدا می‌شود که به ارزش آن برای دریافت مواد مغذی روزانه، واقف نباشد.زیتون جزو خوش خوراک ترین و مفید ترین خوردنی های همراه با غذا است .زیتون علاوه بر این که لذت غدا خوردن را چندین برابر می کند،از ارزش غذایی بسیار بالایی برخودار است که حفظ سلامتی انسان را در برابر برخی ناخوشی ها تضمین می کند.
زیتون وحشی به شکل درخت کوچک یا بوته‌هایی با رشد هرزه و تیغ‌دار است که دارای برگ‌هایی دوک مانند و تیز، رنگ سبز مایل به خاکستری در قسمت بالا است. زیتون وحشی جوان در قسمت پایین سفید رنگ و دارای پولک‌هایی مایل به سفید است. گل‌های سفید کوچکی دارد که کاسه و جام گل‌ها دارای چهار درز کاسه گل، دو پرچم و کلاله شکافته‌است. این گل‌ها به تدریج به شکل خوشه‌هایی که از کنار برگ‌ها ظاهر می‌شوند و بر روی چوب‌های سال‌های آخر می‌روید. شفت (میوه) در گیاه وحشی، کوچک و دارای غلافی گوشت‌دار است. این غلاف که تعیین‌کننده ارزش اقتصادی میوه است، در نوع وحشی نسبتاً نازک است. انواع کشت شده خصوصیات متفاوتی دارند اما فشرده‌تر، حاصلخیزتر و بیخار است.
درخت زیتون، به ویژه شاخه زیتون، جایگاه مهمی در ذهن زنان و مردان دارد.در گذشته زیتون نه تنها نشانی از صلح بلکه نمایان‌گر ثروت و وفور کشور بود؛ حمل شاخه‌های آن در جشن‌های بزرگ یونان، افشاندن زیتون وحشی برای قهرمانان المپیک، تاج زیتون فاتحان رومی در مراسم استقبال، و مواردی که سواره‌نظام‌ها در بازدیدهای امپراتوری همانند هدیه‌های نمادین صلح بکار می‌بردند (دوران بربرها) که فقط با پیروزی حفظ می‌شدند.
تاج زیتون، شاخه‌ای از درخت زیتون است که بدور حلقه‌ای پیچیده شده و در بازی‌های باستانی المپیک یونان به قهرمان اعطا می‌شده‌است. در المپیک ۲۰۰۴ آتن سنت اهدای تاج زیتون تجدید شد و به همراه مدال طلا به قهرمانان اعطا شد.
کبوتری که یک شاخهٔ زیتون، در منقارش باشد، به عنوان سمبل جهانی، از وحدت و صلح شناخته شده‌است. ریشهٔ این سمبل، به داستان کشتی نوح برمی‌گردد. بر اساس این داستان، وقتی خشم خداوند که به صورت سیل نمود یافته بود، فروکش کرد. یک کبوتری که شاخه‌ای از زیتون، به منقار داشت، به سوی کشتی آمد که نشانهٔ آزادی و صلح بود.
خواص زیتون
میوه ای کوچک و بیضی شکل، متعلق به خانواده ای از میوه‌ها به نام drupes و با هسته ای سخت و غیر قابل خوردن که به طور سنتی در منطقه مدیترانه و همچنین کالیفرنیا رشد می‌کند و به خواص و فواید بی شمارش، مشهور است. زیتون (olive)؛ یکی از نوستالژی ترین درختان زراعی دنیا و در دسته «میوه‌های سنگی» قرار دارد که عنصری مهم در غذاهای سنتی مدیترانه‌ای یاد می‌شود، البته امروزه در سراسر جهان رشد نموده و مصرف می‌گردد.
عطر و طعم خوش، پیچیده و اغلب نمکی و خواص زیتون، آن را به میوه‌ای محبوب تبدیل کرده که علاوه بر طعم عالی، دارای مزایای بسیاری برای سلامتی و درمان بیماری‌های گوناگون است! تخمین زده می‌شود که در حدود نود درصد از زیتون های تولید شده در سراسر دنیا برای بهره مندی از روغن زیتون استفاده می‌شوند، و مابقی آن به صورت مستقیم مورد استفاده قرار می گیرد.
به گفته مورخان، نزدیک به 8000 سال است که درخت زیتون وجود دارد و کشت آن در ایران به 2000 هزار سال قبل برمی‌گردد. درخت زیتون، یکی از نمادهای کهن که در مورد ثروت مندی، شکوه و عظمت و صلح و آشتی در پرچم سازمان ملل قرار گرفته است.شاخه زیتون در پرچم سازمان ملل متحد نیز به عنوان نماد صلح استفاده شده‌است.
درخت زیتون یکی از کهن ترین درختان شناخته شده در جهان و بومی شرق مدیترانه است که قبل از توسعه زبان نوشتاری، رشد کرده و از جمله گیاهانی است که در ادبیات بیشتر به آن پرداخته شده است. شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید برای بهتر درک شدن خواص زیتون، هومر از فراورده آن یعنی روغن زیتون لقب طلای مایع را داده است.
زیتون چگونه رشد می‌کند؟
درختان زیتون در مناطق ساحلی با تابستان های طولانی و گرم و زمستان‌های معتدل و مرطوب مانند مناطق مدیترانه، در شمال قاره ی آفریقا، جنوب شرقی آسیا، کشور شرقی چین، اسکاتلند و شرق استرالیا، بهترین رشد را دارند.
حدود 5 سال طول می کشد تا میوه های درخت زیتون به بار بنشیند. محصولات جوان و سبز رنگ زیتون، روی شاخه های درخت اولئا اوروپا Olea europaea رشد می‌کنند و پایان فصل تابستان به مرحله برداشت می‌رسد. رنگ آن در طول فرایند رسیدن آهسته تیره شده و پاین فصل پاییز، سبز تیره می‌شود.
به لحاظ ظاهر، درختان زیتون سنگی تلخ، با یکدیگر تفاوت قابل توجه ای دارند و از سایز درختچه‌ای تا درختان بلند به ارتفاع 10 متر در آن‌ها دیده می‌شود که نمادی از قدرت، طول عمر و پیری است.
قدمت
جالب است بدانید اولین زیتون ها از یک بوته رشد کردند. بنابراین وقتی آشوری ها متوجه شدند که می‌توان از خواص زیتون، روغنی خوش طعم به دست آورد، تصمیم گرفتند آن را کشت کنند. سرانجام این درخت شکوفا و به درخت محبوبی تبدیل شد که امروزه می‌شناسیم.
اگرچه درخت زیتون، بسیار کند رشد می‌کند و نیاز به کشت دقیق دارد، اما عمر طولانی آن، به نسل‌های زیادی میوه می‌دهد. شگفت‌آور است که هنوز در بسیاری از نقاط جهان، درختانی با قدمت بیش از هزار سال وجود دارند.
گونه‌ها
معروف‌ترین گونه شناخته شده این گیاه زیتون اروپایی نام دارد که از دوران باستان برای تهیه روغن زیتون و نیز برای خوردن خود میوه آن کاربرد داشته‌است (که در حالت طبیعی تلخ است و باید در معرض تخمیر طبیعی قرار گیرد یا به منظور قابل خوردن شدن، آن را در آب نمک بخوابانند).
سابقه چند هزار ساله کاشت درخت زیتون، به وجود انواع مختلف آن قطعیت می‌بخشد. بر اساس برخی برآوردها، وجود بیش از 500 گونه از زیتون در سراسر جهان، آن را به یکی از پرآوازه ترین میوه‌ها تبدیل کرده که در کتاب‌های مذهبی درباره آن نوشته شده و توسط فیلسوفان، شاعران و نویسندگان نیز تحسین شده است.
اگرچه ممکن است این میوه به لحاظ شکل، رنگ و اندازه متفاوت باشد اما خواص زیتون، و مواد مغذی موجود در آن‌ها تفاوتی ندارد و تنها ذائقه و سلیقه افراد در انتخاب نوع آن مؤثر است.
- زیتون سبز: زیتون سبز، شاید معروف ترین نوع در ایران و جهان باشد که در درمان کلسترول و فشار خون، رماتیسم، تب، رفع قولنج، کاهش یبوست و مقابله با کرم معده موثر است.
- زیتون سیاه: زیتونی که بر خلاف تصور، حاصل رسیدن کامل نوع سبز نیست بلکه به صورت ژنتیکی سیاه بوده و برای رشد باید به شرایط آب و هوایی مورد نظر را جهت پرورش آن تامین نمود؛ به همین دلیل در کشور ما قابل کاشت نیست. اسپانیا و ایتالیا از تولیدکنندگان اصلی زیتون سیاه هستند. به لحاظ خواص، خواص زیتون سیاه تفاوتی با سبز ندارد و تنها طعم و بوی قوی‌تر دارد.
- زیتون سیاه فراوری شده: گاهی مواقع به دلیل هزینه زیاد و سود اقتصادی اندک، واردات زیتون سیاه اصل امکان پذیر نیست و به همین دلیل، زیتون سبز را در ترکیب با مواد شیمیایی به رنگ سیاه در می‌آورند که به دلیل فرآوری با ماده های آهن دار، خاصیت زیتون را دارا نیست و بهتر است از مصرف آن به ویژه توسط بانوان باردار، کودکان و افراد بیمار خودداری شود.
خواص زیتون برای سلامتی:
یک مطالعه روی حیوانات ثابت کرده است که ترکیبات موجود در خواص زیتون پرفایده (به ویژه هیدروکسی تیروزول و تیروزول)، مانع از دست دادن تراکم معدنی استخوان و در نتیجه پوکی استخوان می‌شود. از آنجا که زیتون سیاه حاوی مقادیر زیادی هیدروکسی تیروزول و تیروزول است، تصور می‌شود که رقم سیاه بیشتر از سبز برای استخوان مفید می باشد.
ویتامین ها وآنتی اکسیدان های موجود در زیتون ممکن است فواید مهمی برای سلامتی داشته باشند. به عنوان مثال، برخی مطالعات نشان داده‌اند که خوردن زیتون ممکن است از پوکی استخوان، که در آن استخوان‌ها شکننده یا ضعیف می‌شوند، محافظت کند.
- ویتامین e: یکی از ویتامین هایی که به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی برای انسان بسیار مورد توجه قرار می گیرد.
- آهن: یکی از خواص زیتون، که آن را بی نظیر می کند وجود مقادیر قابل توجه از آهن می باشد که برای منتقل کردن اکسیژن مورد استفاده قرار می گیرد.
- مس: یکی از ماده هایی که برای پیشگیری از بیماری و عارضه های قلبی مورد استفاده قرار می گیرد.
- کلسیم: بسیار مقوی برای سلامت و استحکام استخوان ها می باشد.
- سدیم: زیتون به علت آنکه با نمک مزه دار می شود؛ اغلب دارای مقادیر قابل توجه ای از سدیم می باشد.
- و بسیاری از آنتی اکسیدان هایی که برای بدن مفید می باشند. از جمله خواص آن شامل: تیروزول، کورستین، هیدروکسی، سید اولئانولیک و مواد مغذی دیگر که برای سلامتی بسیار مفید می باشند.
زیتون خرم آباد
زیتون خرم‌آباد، با توجه به آب و هوای عالی خرم آباد این شهرستان از وضعیت بسیار مناسب برای کشت زیتون است. بیش از 80 درصد باغات زیتون خرم آباددر حال حاضر بارور هستند.بیشترین و عمدتاً زیتون خرم آباد در سه منطقه پادگان شهید بهشتی، تیپ 57 حضرت ابوالفضل(ع) و مجتمع اتکا قرار دارند.
با توجه به شرایط مناسب آب وهوای خرم آباد برای کشت زیتون ، مسولین با هدایت و برنامه‌ریزی و در راستای توسعه باغات در اراضی شیب‌دار، کم‌بازده و ایجاد اشتغال پایدار بیش از 300 هکتار باغ زیتون طی دو دهه گذشته در شهرستان خرم‌آباد احداث شده است.زیتون خرم آباد از نوع مناسب و خوش مزه زیتون ایران است.
در راستای برنامه‌های اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل با برنامه‌ریزی و تمهیدات به‌عمل آمده بیش از 1000 تن زیتون از باغات بارور خرم آباد برداشت شده است.
50 تن روغن از 620 تن محصول رسیده استحصال شده و 380 تن از محصول سبز و کنسروی زیتون خرم آباد جهت تهیه انواع فراورده‌های شور، پرورده و… در داخل و خارج استان لرستان مورد استفاده قرار گرفته است.
