بام لرستان ،ابر پروژه علمی و گردشگری  

در استان لرستان ظرفیت‌های بسیار زیادی در حوزه گردشگری و مباحث زیست‌محیطی وجود دارد که مطمئناً به سادگی نمی‌توان شاهد احداث دوباره آن‌ها بود.

  اواخر دهه80 بود که با برنامه‌ریزی مسئولان وقت استان لرستان عملیات احداث یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های زیست‌محیطی_گردشگری کشور به نام بام شهر در خرم‌آباد آغاز شد.

پروژه‌ای که بیش از 800 هکتار از اراضی بلااستفاده شهر خرم‌آباد را به فضای سبز مشجر و سایر زیرساخت‌های گردشگری و زیست‌محیطی تبدیل می‌کرد.

 البته در همان روزها نیز برخی از افراد انتقاد‌اتی در مورد نحوه اجرای این پروژه بزرگ داشتند، اما در مجموع باید گفت که بام لرستان با تمامی کم و کاستی‌هایش اکنون به یکی از جاذبه‌های اصلی و اساسی شهر خرم‌آباد تبدیل شده است.

 بر اساس طرح مذکور برای احداث بام لرستان علاوه بر ایجاد 800 هکتار فضای سبز و درختکاری چندین پروژه در همین مجموعه برای توسعه گردشگری و انجام فعالیت‌های زیست‌محیطی و تحقیقاتی در نظر گرفته و قرار بر این شد تا این طرح‌ها نیز در مدت زمان مشخصی توسط سازمان‌های مختلف تکمیل و به بهره‌برداری برسند.

از نمونه‌های بارز طرح‌های پیش بینی شده برای مجموعه بزرگ بام لرستان می‌توان به احداث دانشکده محیط‌زیست، هتل 5 ستاره، پارک آبی و چندین پروژه دیگر اشاره کرد.

 متأسفانه باوجود تلاش‌های مختلف صورت گرفته در سال‌های گذشته اما اکنون اغلب پروژه‌های مذکور بلاتکلیف‌اند و آن‌گونه که باید و شاید اقدامی در جهت تعیین و تکلیف کردن پروژه‌های بام لرستان صورت نمی‌گیرد.

از سوی دیگر متاسفانه اعتبارات ملی برای نگه‌داری بام لرستان در سال‌های گذشته به صورت معدود تخصیص یافته‌اند و اکنون حتی نگه‌داری بام لرستان با مشکلات زیادی مواجه شده است.

به هر حال در شرایط کنونی به نظر می‌رسد مسئولان استان آن‌گونه که باید و شاید توجه لازم را برای توسعه بام لرستان ندارند و  شاهد بلاتکلیفی این مجموعه ارزشمند هستیم، این در حالی است که مطمئناً با تکمیل پروژه‌های بام لرستان و همچنین توجه ویژه مسئولان می‌توان شاهد توسعه بیش از پیش آن بود.

چرا باید مجموعه‌ای که برای احداث آن میلیاردها تومان از اعتبارات مردم لرستان هزینه شده، اکنون مورد غفلت قرار گیرد و آیا مسئولان استان در این راستا پاسخگو هستند؟

گاهی اوقات برخی از مسئولان استان اعلام می‌کنند که بام لرستان به صورت اراضی جنگلی به ثبت رسیده و نمی‌توان پروژه جدیدی در آن احداث کرد.

اما انتظار مردم لرستان و فعالان زیست‌محیطی از مدیریت ارشد استان در درجه اول تکمیل پروژه‌های موجود بوده است.

مطمئناً ادامه بی‌توجهی مسئولان به بام لرستان مصداق بارز بی‌توجهی به اهداف توسعه‌ای و اقتصاد مقاومتی است و انتظار می‌رود که مسئولان استان شرایط را برای توجه هر چه بیشتر بام لرستان و تعیین و تکلیف نهایی این مجموعه و تأمین اعتبارات مورد نیاز برای نگه‌داری آن مهیا کنند.

در همین زمینه دبیر کمیسیون صیانت از بام شهر در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در خرم‌آباد، اظهار کرد: بام خرم‌آباد در مساحت بیش از 800 هکتار در امتداد ضلع شرقی شهر خرم‌آباد و کوه مدبه قرار دارد که با همت استاندار گذشته در یک بازه زمانی بسیار کوتاه ساخته و این مجموعه ظرف 2 سال و نیم این مجموعه تکمیل شد و از نظر زیرساختی مشکل چندانی ندارد.

گلایه از بی‌توجهی مسئولان به بام خرم‌آباد

احمد علیخانی ادامه داد: اما آنچه که فعالان زیست‌محیطی و مردم را می‌رنجاند تعهداتی که سایر ارگان‌ها متعهد شدند که متأسفانه این نهادها به تعهداتشان عمل نکردند و جلسات مختلفی برگزار شد، اما متأسفانه شاهد بلاتکلیفی بسیاری از پروژه‌های برنامه‌ریزی شده برای این مجموعه هستیم.

وی در ادامه با گلایه از تخصیص قطره‌چکانی اعتبارات ملی نگه‌داری بام لرستان، اظهار کرد: 2 میلیارد و 100 میلیون تومانی که بودجه مورد نیاز برای نگه‌داری بام است آن‌چنان که باید و شاید تخصیص نیافته و متأسفانه برای ادامه فعالیت پیمانکاران کنونی مشکلات بسیار زیاد است و روند توسعه و نگهداری بام مناسب نیست.

این فعال زیست‌محیطی عنوان کرد: در همان ابتدا برای بام شهر چندین پروژه تعریف شده که تعدادی از آن‌ها تکمیل و بخش قابل‌توجهی از این طرح‌های تأثیرگذار هنوز بلاتکلیف‌اند.

علیخانی ادامه داد: اکنون تعدادی از پروژه‌ها همچون رصدخانه و مجموعه نهالستان بام که نهال‌های مورد نیاز جنگل‌های لرستان و حتی استان‌های هم‌جوار را تأمین می‌کند به بهره‌برداری رسیده است.

وی اظهار کرد: با این وجود مابقی پروژه‌ها همچون دانشکده میراث طبیعی و مرکز پژوهش و تحقیقات علمی که زیر نظر وزارت علوم بوده و 30 درصد پیشرفت فیزیکی دارد تکمیل نشده و متولی ان به تعهداتش عمل نکرده است.

علیخانی بیان کرد: یک قسمت دیگر به نام میدان سلامت نیز به صورت کامل تکمیل نشده و علوم پزشکی به تعهداتش عمل نکرده و میدان سلامت نیز با وجود اینکه می‌توانست امکانات خوبی داشته باشد اکنون نیمه‌کاره مانده است.

دبیر کمیسیون صیانت از بام شهر گفت: انجمن‌های زیست‌محیطی زیر سایت پرچم 18 هکتار را نهال‌کاری کرده‌اند و به خوبی می‌توان نقش تأثیرگذار اقدامات مردمی را در این مجموعه مشاهده کرد.

وی در ادامه با اشاره به تکمیل نشدن هتل 5 ستاره بام شهر، افزود: اکنون موزه حیات‌وحش در بام دایر است که زیر نظر دامپزشکی به فعالیت خود ادامه می‌دهد که البته کش‌وقوس‌های زیادی در این زمینه وجود دارد و نتوانسته‌ایم از این ظرفیت آن‌گونه که باید و شاید استفاده کنیم.

لزوم تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام بام شهر این فعال زیست‌محیطی گفت: پارک آبی، تله کابین و چند سایت تفریحی دیگر در بام شهر طراحی شده که هیچ یک از آن‌ها به بهره‌برداری نرسیده است.

علیخانی ادامه داد: بام شهر دارای جاذبه‌های زیادی بوده و می‌توان در این مکان زیبایی‌های شهر را دید و در نتیجه در صورت تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام این مجموعه و توجه بیشتر مسئولان به آن می‌توان بام شهر را به یکی از جاذبه‌های اساسی شهر خرم‌آباد تبدیل کرد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه تشکل‌های مردم‌نهاد در شرایط کنونی مخالف اخذ ورودی از مردم در هنگام مراجعه به بام هستند، اظهار کرد: هنوز بخش عمده‌ای از پروژه‌های بام شهر به بهره‌برداری نرسیده و تا زمانی که پروژه‌ها به اتمام نرسند نمی‌توان اقدام به اخذ ورودی از مردم و گردشگران کرد.

این فعال زیست‌محیطی گفت: باید ردیف و اعتبار مشخصی که برای بام لرستان در نظر گرفته شده تخصیص و به بام تزریق شود و مطمئناً با تحقق این هدف می‌توان بسیاری از مشکلات کنونی را برای نگه‌داری بام برطرف کرد.

 همان‌گونه که بام اکنون به عنوان یک پتانسیل گردشگری معرفی می‌شود و می‌توان در آینده شاهد جذب گردشگران بسیار بیشتری بود، اما انتظار داریم که مسئولان ارشد استان توجه لازم را به این مجموعه منحصر به فرد داشته باشند چرا که اعتبارات و تلاش زیادی تاکنون برای احداث آن انجام شده است.

سازمان‌های متولی به تعهدات خود عمل کنند

در همین زمینه مدیرکل منابع طبیعی استان لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در خرم‌آباد، بیان می‌کند:  بام لرستان دارای چندین پروژه بوده که در همان ابتدا برای آن تعریف شده است.

شیرزاد نجفی ادامه داد: از مهم‌ترین پروژه‌های طراحی شده برای بام لرستان می‌توان به باغ‌وحش، نهالستان بام،  موزه آب، دانشکده محیط‌زیست، پارک آبی اشاره کرد.

وی عنوان کرد: تمامی پروژه‌های مذکور باید توسط ارگان‌های مرتبط تکمیل و به بهره‌برداری رسند، چرا که بر اساس تصمیمات اتخاذ شده در همان ابتدا نیز قرار بر این بوده دکه هر یک از طرح‌ها توسط ادارات مرتبطشان تکمیل شوند.

این مسئول اظهار کرد: اکنون مالکیت بام لرستان در اختیار سازمان مراتع و جنگل‌ها بوده و ما نیز وظیفه نگه‌داری و حفاظت از این مجموعه را بر عهده‌داریم، در نتیجه تکمیل سایر پروژه‌ها باید توسط ادارات مختلف متولی صورت گیرد.

مدیرکل منابع طبیعی لرستان در ادامه با اشاره به ظرفیت‌های بی‌بدیل بام لرستان، بیان کرد: مطمئناً بام لرستان اکنون به یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های گردشگری خرم‌آباد به شمار رفته و تأثیر بسیار زیادی در حوزه زیست‌محیطی و انجام فعالیت‌های مردم‌نهاد دارد.

نجفی عنوان کرد: در نتیجه تکمیل طرح‌های در دست‌ساخت این مجموعه می‌تواند کمک زیادی به توسعه بیش از پیش بام لرستان کند و امیدواریم در این راستا با حمایت مسئولان ارشد استان شاهد تحولی مناسب در بام لرستان باشیم.

بازهم تاکید می‌شود که ادامه بی‌توجهی مسئولان به بام شهر به هر دلیل ممکن مصداق بارز فرصت‌سوزی بوده و مسئولان استان به جای اینکه به دنبال تعریف پروژه‌های جدید باشند باید شرایط را برای استفاده از این ظرفیت بی‌بدیل مهیا کنند.

گزارش از  : علی عبداله زاده  –  96/5/31